Đọc – hiểu văn bản: Cổng trường mở ra – Tư liệu Ngữ Văn 7

Cổng trường mở ra

BÀI 1

CỔNG TRƯỜNG MỞ RA

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

PHÂN TÍCH TÁC PHẨM

Hầu như không gây ấn tượng bằng những tình tiết, sự kiện,… bài văn Cổng trường mở ra là dòng tâm trạng miên man của một người mẹ trong đêm trước ngày đưa con đến trường học buổi đầu tiên.

Ngày mai con đến trường. Người mẹ thức suốt đêm, suy nghĩ triền miên về ngày đi học đầu tiên của con, trong khi đứa con vì còn nhỏ nên rất vô tư, chỉ háo hức một chút, sau đó đã ngủ ngon lành. Điều khiến người mẹ không ngủ được không phải vì quá lo lắng cho con. Mọi thứ (quần áo, giày, cặp, sách vở…) đã được chuẩn bị đầy đủ, kĩ lưỡng, kể cả về tâm lí (đứa con đã từng đi học Mẫu giáo, tuần lễ trước ngày khai giảng đã được đưa đến trường để làm quen với bạn bè và thầy cô giáo mới,…). Chỉ người mẹ mới hiểu được điều gì đã khiến mình phải thao thức đến vậy.

Ngày khai trường của con đã làm sống dậy trong lòng mẹ một ấn tượng thật sâu đậm từ ngày còn nhỏ, khi cũng như đứa con bây giờ, lần đầu tiên được mẹ (tức bà ngoại của em bé bây giờ) đưa đến trường, cảm giác chơi vơi hốt hoảng khi nhìn người mẹ đứng ngoài cánh cổng trường đã khép còn in sâu mãi cho đến tận bây giờ.

Xét về hình thức bề ngoài, về cách xưng hô thì dường như người mẹ đang nói với đứa con nhưng trong thực tế, người mẹ đang tự nói với mình. Đối thoại hoá ra độc thoại, nói với con mà lại là tâm sự với chính lòng mình – đó là tâm trạng của những người mẹ yêu thương con như yêu máu thịt, một phần cuộc sống của mình. Cách nói ấy vừa thể hiện được tình cảm mãnh liệt của người mẹ đối với đứa con, vừa làm nổi bật tâm trạng, khắc hoạ được tâm tư tình cảm, diễn đạt được những điều khó nói ra bằng những lời trực tiếp.

Vẫn bằng giọng đối thoại gián tiếp, tác giả đã khéo léo chuyển hướng sang vấn đề tầm quan trọng của giáo dục đối với sự phát triển của các thế hệ mai sau. Nêu lên một hiện tượng về sư quan tâm của các quan chức Nhật đối với giáo dục, tác giả đi đến khái quát : “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này”.

Kết thúc dòng tâm sự, tác giả viết : “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Câu văn này đã nói lên ý nghĩa to lớn của nhà trường trong cuộc đời mỗi con người. Như trong một câu chuyện cổ tích kì diệu, phía sau cánh cổng kia là cả một thế giới vô cùng hấp dẫn đối với những người ham hiểu biết, yêu lao động và yêu cuộc sống, thế giới của tri thức bao la, của tình bạn, tình thầy trò nồng ấm tha thiết, chắp cánh cho chúng ta bay cao, bay xa tới những chân trời của ước mơ và khát vọng.

VĂN BẢN ĐỌC THÊM

(Lời : Viễn Phương, nhạc : Nguyễn Ngọc Thiện)

* Gợi dẫn

Ấn tượng sâu đậm nhất về ngày đầu tiên đi học của nhân vật “em” trong đoạn thơ trên là gì ?

Tải về file word  >>  tại đây

>> Xem thêm:

• Đọc – hiểu văn bản: Mẹ tôi – Tư liệu Ngữ Văn 7