A – Mục tiêu bài học
– Nắm được thế nào là cốt truyện và ba phần cơ bản của cốt truyện (mở đầu, diễn biến, kết thúc).
– Vận dụng các kiến thức đã học để sắp xếp lại các sự việc chính của một câu chuyện, tạo thành cốt truyện.
B. Tìm hiểu nội dung (Hướng dẫn làm bài tập)
I. Nhận xét
1. Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.
2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì?
Cốt truyện là chuỗi các sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện.
3. Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần.
Cốt truyện gồm có ba phần và tác dụng của từng phần như sau:
– Phần mở đầu: Sự việc khơi nguồn cho sự việc khác: (Dế Mèn gặp chị Nhà Trò đang ngồi gục đầu khóc bên tảng đá).
– Phần diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp nhau để nêu lên tính cách của nhân vật và ý nghĩa của truyện (Dế Mền nghe Nhà Trò kể về tình cảnh của mình / Dế Mèn phẫn nộ đến chỗ bọn nhện / Dế Mèn ra oai, lên án bọn nhện nhẫn tâm / Bắt chúng phá vòng vây / Trả tự do cho Nhà Trò.)
– Phần kết thúc: Kết quả của các sự việc nêu ra ở phần mở đầu và diễn biến (Bọn nhện phải vâng lệnh, Nhà Trò được tự do.)
II – Ghi nhớ (Đọc SGK).
III – Luyện tập
1. Truyện cổ tích Cây khế bao gồm các sự việc chính sau đây:
a. Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có.
b. Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế.
c. Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng.
d. Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim liền trả ơn bằng vàng.
e. Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng.
g) Người anh bị rơi xuống biển và chết.
Thứ tự các sự việc trên được sắp xếp lại thành cốt truyện như sau: b – d – a – c – e – g.
2. Dựa vào cốt truyện trên, kể lại chuyện Cây khế.
Tham khảo cách kể sau :
1.b.
Xưa có hai anh em, sau khi cha mẹ mất, người anh lấy tất cả tài sản, chỉ cho em một cây khế. Người em không chút phàn nàn, hàng ngày chăm sóc cây khế mong cho nó chóng lớn và ra quả.
2.d
Đến mùa, cây khế ra rất nhiều quả. Một hôm có một con chim phượng hoàng rất lớn từ đâu bay đến, đậu trên cây khế, ăn hết quả này tới quả khác. Người em buồn rầu nói với chim: “Chim ăn hết khế, ta lấy gì mà sống đây?” Nghe người em nói vậy, chim phượng hoàng đáp: “Ăn một quả trả cục vàng, may túi ba gang mang đi mà đựng.” Nói rồi nó bay đi.
3.a
Hai vợ chồng người em lấy vải may túi ba gang. Hôm sau, phượng hoàng bay đến đưa người em ra đảo giấu vàng. Người em lấy đủ vàng vào túi ba gang rồi cưỡi lên lưng chim bay về. Từ đó người em trở nên giàu có.
4.c
Thấy người em bỗng chốc giàu có, vợ chồng người anh đến chơi hỏi han, người em thật thà kể lại câu chuyện. Người anh thấy vậy bèn đòi đổi gia tài của mình lấy cây khế. Người em đồng ý.
5.e
Người anh ngày đêm nằm dưới cây khế, mong sao khế mau có quả. Năm sau, phượng hoàng lại đến. Người anh giả vờ phàn nàn và chim cũng hẹn chở anh ta đi lấy vàng. Người anh may sẵn cái túi thật to và khi ra đảo giấu vàng anh ta chất đầy vàng vào cái túi to ấy rồi leo lên mình chim.
6.g
Phượng hoàng cố sức đập cánh để bay, nhưng túi vàng to và nặng quá, ra đến biển đông lại gặp bão, phượng hoàng lảo đảo nghiêng cánh. Thế là người anh cùng túi vàng rơi xuống biển.
Comments mới nhất