Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Mục đích của bài học là giúp học sinh hiểu rõ các yêu cầu đối với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
A. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
I. Thế nào là bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
Yêu cầu của bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ:
- Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu… Bài nghị luận cần phân tích các yếu tố ấy để có những nhận xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
- Bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng; có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết.
II. Đọc hiểu
1. Vấn đề nghị luận của văn bản Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời là: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
2. Văn bản nêu lên những luận điểm về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là:
- Luận điểm 1: Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
- Luận điểm 2: Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của tác giả.
- Luận điểm 3: Từ rung cảm thiết tha trước vẻ đẹp của mùa xuân quê hương, đất nước, nhà thơ bộc lộ một nguyện ước chân thành.
Người viết đã làm sáng tỏ các luận điểm đó bằng việc sử dụng các luận cứ sau:
- Luận cứ làm rõ luận điểm 2:
+ Đó là dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, là lộc giắt đầy trên lưng người ra trận và trải dài trên những cánh đồng.
+ Đó là tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang tròi.
+ Đó là sức xuân đi lên phía trước của đất nước.
- Luận cứ làm rõ luận điểm 3:
+ Khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến.
+ Sự khiêm nhường mà tự tin, tự hào của con người ý thức sâu sắc về giá trị cuộc đời, về hạnh phúc của hiến dâng và đón nhận.
Như vậy, người viết (Hà Vinh) đã chọn lọc và bình giảng những chi tiết, hình ảnh thơ đặc sắc; phân tích giọng điệu và kết cấu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
- Bố cục của văn bản gồm ba phần:
- Mở bài: Mùa xuân là mùa (…) thật đáng trân trọng.
- Thân bài: Hình ảnh mùa xuân (…) các hình ảnh ấy của mùa xuân.
- Kết bài: Như vậy (…) tiếng lòng của người bạn đọc.
Văn bản có bố cục mạch lạc, rõ ràng; có lòi văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết.
- Nhận xét về cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản.
Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản phù hợp với nội dung từng luận điểm của văn bản. Hơn nữa, nó bộc lộ được cảm xúc của người viết. Do đó, cách diễn đạt trong văn bản làm nổi bật được các luận điểm của văn bản.
Xem thêm Cách làm một bài nghị luận về một đoạn
B. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời. của Hà Vinh, có thể nêu thêm một số luận điểm khác về bài thơ đặc sắc này.
- Một bài thơ có những so sánh, ẩn dụ, sáng tạo bất ngờ.
- Một bài thơ có nhạc điệu trong sáng, vui tươi.
Trackbacks