Luyện từ và câu : Mở rộng vốn từ : Nhân hậu – Đoàn kết – Tiếng việt 4

A – Mục tiêu bài học

        – Mở rộng và hệ thống hóa vốn từ về chủ điểm Thương người như thể thương thân. Nắm được cách dùng các từ ngữ đó.

        – Học nghĩa một số từ và đơn vị cấu tạo từ Hán Việt.

B – Tìm hiểu nội dung (Hướng dẫn làm bài tập)

1. Tìm các từ ngữ:

a. Thể hiện lòng nhân hậu, tình cảm yêu thương đồng loại: tình thân ái, tình thương mến, lòng nhân ái, lòng vị tha, lòng xót thương, sự đau xót, tha thứ, độ lượng, nhân từ, bao dung,…

b. Trái nghĩa với nhân hậu hoặc yêu thương: hung ác, ác bá, tàn ác, bạo ngược, độc ác, cay độc, ác nghiệt, hung dữ, dữ dần, dữ tợn,…

c. Thể hiện tinh thần đùm bọc, giúp đỡ đồng loại: cưu mang, bênh vực, bảo vệ, che chở, ủng hộ, cứu giúp, đỡ đần, hỗ trợ, bảo trợ, nâng đỡ…

d. Trái nghĩa với đùm bọc hoặc giúp đỡ: bóc lột, hà hiếp, áp bức, bức bách, bắt nạt, hành hạ, đánh đập,…

2. Cho các từ sau: nhân dân, nhân hậu, nhân ái, công nhân, nhân loại, nhân đức, nhân từ, nhân tài. Hãy cho biết:

a. Trong những từ nào, tiếng “nhân” có nghĩa là “người”?

Đó là những từ: nhân dân, công nhân, nhân Loại, nhân tài.

b. Trong những từ nào, tiếng “nhân” có nghĩa là “lòng thương người’? Đó là những từ: nhân hậu, nhân ái, nhân đức, nhân từ.

3. Đặt câu với một từ ở bài tập 2.

        – Nhân dân ta không hề khuất phục trước bất cứ kẻ thù xâm lược nào.

        – Dân tộc Việt Nam ta vốn có một tấm lòng nhân hậu và nhân ái.

        – Nhân loại trên toàn thế giới hãy đoàn kết nhau lại để chống chiến tranh.

        – Bác Hồ dạy, các thầy thuốc phải có lòng nhân ái.

        – Bà em là người nhân từ độ lượng.

        – Trong nhà máy có rất nhiều cô chú công nhân.

        – Bác sĩ Tôn Thất Tùng là nhân tài của đất nước.

4. Các tục ngữ dưới đây khuyên ta điều gì, chê điều gì?

a. Ở hiền gặp lành.

      Khuyên ta sống hiền lành, nhân hậu vì sống hiền lành nhân hậu sẽ gặp được những điều tốt đẹp và may mắn. Đây là đức tính tốt con người cần phát huy.

b. Trâu buộc ghét trâu ăn.

        Phê phán những người có tính xấu hay ghen tị với người khác, thấy người khác được hạnh phúc, may mắn thì khó chịu. Đây là một đức tính xấu của con người cần phê phán, cần lên án.

c.     Một cây làm chẳng nên non

     Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

        Khuyên con người phải biết đoàn kết, biết tập hợp nhau lại thành một khôi vững chắc thì khó khăn, nguy hiểm đến đâu cũng sẽ làm được. Đây cũng là một đức tính tốt của con người.