Luyện từ và câu: Cấu tạo của tiếng – Tiếng việt 4

A – Mục tiêu bài học

         – Nắm được cấu tạo cơ bản (3 bộ phận) của đơn vị tiếng.

         – Biết nhận diện các bộ phận của tiếng.

B – Tìm hiểu nội dung (Hướng dẫn làm bài tập)

I – Nhận xét

1. Câu tục ngữ dưới đây có bao nhiêu tiếng?

                                 Bầu ơi thương lấy bí cùng

                         Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

Dòng đầu có 6 tiếng, dòng sau có 8 tiếng. Tổng cộng có 14 tiếng.

2. Đánh vần tiếng bầu. Ghi lại cách đánh vần đó:

                                 bờ-âu-bâu-huyền-bầu.

3. Tiếng bầu do những bộ phận nào tạo thành?

         Tiếng bầu do âm đầu: b; vần: âu và thanh: huyền tạo thành.

4. Phân tích các bộ phận tạo thành những tiếng khác trong câu tục ngữ trên. Rút ra nhận xét.

         – Phân tích

         – Nhận xét:

a. Các tiếng có đầy đủ các bộ phận như tiếng bầu: thương, lấy, bí, cùng, tuy, rằng, khác, giống, nhưng, chung, một, giàn.

b. Tiếng không đủ các bộ phận như tiếng bầu: ơi (không có âm đầu).

         Bộ phận vần và thanh bắt buộc phải có mặt. Bộ phận âm đầu không bắt buộc có mặt. Thanh ngang không được đánh dấu khi viết, còn các thanh khác đều đánh dấu ở phía trên hoặc phía dưới âm chính.

II – Ghi nhớ: Đọc SGK:

III – Hướng dẫn làm bài tập

1. Phân tích các bộ phận cấu tạo của từng tiếng trong câu tục ngữ dưới đây. Ghi kết quả vào bảng phân tích theo mẫu sau:

                                 Nhiều điều phủ lấy giá gương

                         Người trong một nước phải thương nhau cùng.

2. Giải các câu đố sau:

                                 Để nguyên lấp lánh trên trời

                         Bớt đầu thành chỗ cá bơi hàng ngày.

Trả lời: là chữ sao (để nguyên là chữ sao, bớt đầu (bỏ s) thành chữ ao).