Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
Mục đích của bài luyện giúp học sinh nắm được các tình huống và cách thức tóm tắt một văn bản tự sự.
A. HƯỚNG DẪN TÌM HlỂU BÀI
I. Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự
Tóm tắt văn bản tự sự là cách làm giúp ngưòi đọc và ngửòi nghe nắm được nội dung chính của văn bản đó.
Văn bản tóm tắt phải:
- Ngắn gọn.
- Nêu đầy đủ các nhân vật và sự việc chính.
- Phù hợp với văn bản được tóm tắt.
II. Thực hành tóm tắt một văn bản tự sự
1. Các sự việc chính trong bản tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương được nêu khá đầy đủ nhưng còn thiếu một chi tiết rất quan trọng. Đó là, sau khi Vũ Nương trẫm mình xuống sông, một đêm Trương Sinh cùng với con ngồi bên đèn, đứa con bỗng chỉ bóng chàng trên vách và nói đó chính là cha. Vì vậy, Trương Sinh mới biết là vợ bị oan chứ không phải là chi tiết khi Phan Lang về kể lại việc gặp Vũ Nương dưới động Linh Phi thì chàng mới biết được điều đó.
2. Tóm tắt lại Chuyện người con gái Nam Xương.
Vũ Thị Thiết quê ở Nam Xương, xinh đẹp, nết na, lấy Trương Sinh người cùng làng. Chưa được bao lâu thì chồng đi lính. Ở nhà, nàng sinh được một đứa con trai đặt tên là Đản. Trong lúc chồng đi vắng,
Vũ Nương hết lòng chăm con, chăm mẹ chồng. Mẹ chồng mất, nàng lại lo liệu tang ma chu đáo.
Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà. Nghe lời con trẻ nói, chưa rõ ngọn ngành, Trương Sinh nổi lòng ghen, mắng nhiếc, đánh đuổi vợ đi. Vũ Nương bị oan, bèn trẫm mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn. Sau khi vợ chết, vô tình có lần Trương Sinh tìm ra sự thật, biết là vợ bị oan nhưng sự đã rồi.
Phan Lang, ngưòi cùng làng với Vũ Nương bị chết đuôi được Linh Phi, vợ vua Nam Hải, cứu do chịu ơn từ trước. Trước những lòi thuyết phục của Phan Lang, Vũ Nương đã nhờ chàng gửi chiếc khăn vàng cùng lời nhắn tới tương Sinh. Trương Sinh y lời, bèn lập đền giải oan trên bến Hoàng Giang. Vũ Nương trở về, ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng lúc ẩn, lúc hiện.
Xem thêm Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh ngữ
B. HƯỚNG DẨN LUYỆN TẬP
1. Bài tập này yêu cầu các em viết bài văn tóm tắt một văn bản tự sự đã học trong chương trình Ngữ văn 8 và một văn bản sẽ học ở Bài 5, Ngữ văn 9.
- Tóm tắt truyện Lão Hạc
Lão Hạc là một người nông dân nghèo, có tấm lòng nhân hậu nhưng cảnh ngộ rất đáng thương: vợ chết sớm, anh con trai bỏ đi, tài sản của lão chỉ còn một túp lều, ba sào vườn và một con chó (cậu Vàng). Vì nghèo, không có tiền cưới vợ cho con trai nên con trai lão phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su năm, sáu năm nay chưa về. Lão chăm chỉ đi làm thuê, trồng hoa màu để nuôi bản thân và tiết kiệm tiền cho con trai. Nhưng sau trận ốm hai tháng mười tám ngày, lão đã tiêu hết số tiền dành dụm được, lại thêm mất mùa, mọi hoa lợi trong vưòn bị phá sạch. Lão già yếu và không còn ai thuê lão nữa. Lão trở nên thiếu thôn và túng quẫn. Lão phải bán con chó – kỉ vật duy nhất của anh con trai để lại trong sự ân hận, xót xa. Và không muôn tiêu đến số tiền dành dụm được của con trai, lão đã phải ăn bả chó đê tự tử.
- Tóm tắt lại đoạn trích Hoàng Lê nhất thống chí (Hồi XIV)
Được tin Ngô Văn sở phải rút quân về vùng núi Tam Điệp, Nguyễn Huệ rất tức giận, định thân chinh cầm quân đi ngay. Sau khi nghe lời can ngăn, Nguyễn Huệ đã cho đắp đàn ở núi Bân lên ngôi Hoàng đế lấy niên hiệu Quang Trung vào ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Tuất (1788). Sau đó, vua Quang Trung đã thân chinh dẫn đại quân tiến ra Bắc. Trên đường đi, Quang Trung dừng lại ở Nghệ An tuyển thêm quân và khích lệ tinh thần quân sĩ. Trước Tết Nguyên Đán một ngày vua Quang Trung mỏ tiệc cho quân ăn Tết trước và hẹn đúng ngày mùng 7 năm mới sẽ vào giải phóng thành Thăng Long. Khi đại quân của Nguyễn Huệ tiến vào sát cửa thành mà quan quân nhà Thanh và bè lũ bán nước trong phủ Lê Chiêu Thống vẫn không hề hay biết nên chẳng kịp trở tay. Quân Tây Sơn đại thắng còn quân Thanh lần lượt tan rã, kẻ chết tại trận, kẻ bỏ chạy nhưng cũng bị nghĩa quân truy đuổi; Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử, Tôn Sĩ Nghị và bè lũ Lê Chiêu Thông cuống quýt tìm đường chạy trốn.
2. Bài tập này yêu cầu các em tóm tắt miệng trước lớp về một câu chuyện xảy ra trong cuộc sông mà em đã được nghe hoặc đã chứng kiến.
Trackbacks