Đại lượng tỉ lệ thuận, tỉ lệ nghịch – Tài liệu Toán lớp 5
1. Đại lượng tỉ lệ thuận
Hai đại lượng gọi là tỉ lệ thuận nếu đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần.
Ví dụ: Số công nhân và số áo may được là hai đại lượng tỉ lệ thuận, nếu tăng số công nhân lên gấp đôi thì số áo may được trong cùng một đơn vị thời gian sẽ tăng lên gấp đôi.
Hoặc, vận tốc và quãng đường là hai đại lượng tỉ lệ thuận, nếu tăng (hoặc giảm) vận tốc k lần thì quãng đường đi được trong cùng một đơn vị thời gian sẽ tăng lên (hoặc giảm) k lần.
Cách giải: Khi giải các bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận ta có thể dùng phương pháp rút về đơn vị, phương pháp dùng tỉ sổ hoặc qui tắc tam suất thuận.
Ví du 43: Một phân xưởng may đã huy động 8 người để may 480 chiếc áo trong thời gian qui định. Sau khi may được 160 chiếc áo thì phân xưởng được giao nhiệm vụ làm thêm 640 chiếc áo nữa. Hỏi phân xưởng đó phải huy động thêm bao nhiêu người nữa để may xong số áo trong thời gian qui định? Biết rằng năng suất của mỗi người là như nhau.
Bài giải
* Cách 1 (phương pháp rút về đơn vị)
Số áo còn lại là: 480 – 160 = 320 (áo)
Số áo một người phải may là: 320 : 8 = 40 (áo)
Số người cần huy động thêm là: 640 : 40 = 16 (người)
Đáp số: 16 người
* Cách 2 (phương pháp dùng tỉ số)
Số áo còn lại là: 480 – 160 = 320 (áo)
Số áo phải may thêm gấp số áo còn lại là: 640 : 320 = 2 (lần)
Số người cần huy động thêm là: 8 × 2 = 16 (người)
Đáp số: 16 người.
Tải về file word tại đây.
Xem thêm: Số thập phân và các phép tính với số thập phân – Tài liệu Toán lớp 5
Trackbacks