Đề ôn thi THPT Ngữ văn
ĐỀ SỐ 53
I. ĐỌC HIẾU
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu phía dưới:
Sáu con người, do sự tình cờ của số phận, mắc kẹt vào cùng một cái hang rất tối và lạnh. Mỗi người chỉ còn một que củi nhỏ trong khi đống lửa chính đang lụi dần.
Người phụ nữ đẩu tiên định quẳng que củi vào lửa, nhưng đột nhiên rụt tay lại. Bà vừa nhìn thấy một khuôn mặt da đen trong nhóm người da trắng. Người thứ hai lướt qua các bộ mặt quanh đống lửa, thấy một người trong số đó không đi chung nhà thờ với ông ta. Vậy là thanh củi củng bị thu về. Người thứ ba trầm ngâm trong một bộ quần áo nhàu nát. Ông ta kéo áo lên tận cổ, nhìn người đối diện, nghĩ thầm:“Tại sao mình lại phải hi sinh thanh củi để sưởi ấm cho con heo béo ị giàu có kia?”. Người đàn ống giàu lui lại một chút, nhẩm tính: “Thanh củi trong tay, phải khó nhọc lắm mới kiếm được, tại sao ta phải chia sẻ nó với tên khố rách áo ôm lười biếng đó?”. Ánh lửa bùng lên một lãn cuối, soi rõ khuôn mặt người da đen đang đanh lại, lộ ra những nét hàn thù: “Không, ta không cho phép mình dùng thanh củi này sưởi ấm những gã da trắng!”.
Chỉ còn lại người cuối cùng trong nhóm. Nhìn những người khác trầm ngâm trong im lặng, anh ta tự nhủ: “Mình sẽ cho thanh củi, nếu có ai đó ném phần của họ vào đống lửa trước.”
Cứ thế, đêm xuống dần. Sáu con người nhìn nhau căng thẳng, tay nắm chặt những que củi. Đống lửa chỉ còn than đỏ rồi lụi tắt. Sáng hôm sau, khi những người cứu hộ tới nơi, cả sáu đều đã chết cóng…
(Theo Quà tặng cuộc sống)
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2. Trong văn bản trên, tác giả đã đặt các nhân vật vào tình huống như thế nào?
Câu 3. Theo anh/ chị, nguyên nhân nào đã khiến cả sáu người chết cóng?
Câu 4. Anh/ Chị có đồng tình với cách ứng xử của sáu nhân vật trong văn bản trên không? Vì sao?
II. LÀM VĂN
Câu 1. Từ phần Đọc hiểu văn bản trên, anh/ chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến: “Học cách đồng cảm và sẻ chia là cánh cửa dẫn đến thiên đường”.
Câu 2. Cảm nhận của anh/ chị về bi kịch của hai hình tượng nhân vật Vũ Như Tô trong trích đoạn Vĩnh biệt cửu trùng đài (Nguyễn Huy Tưởng) và hình tượng Lor-ca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo).
***GỢI Ý LÀM BÀI
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1. Phương thức biểu đạt: tự sự.
Câu 2. Tác giả đã đặt các nhân vật trong tình huống: Các nhân vật bị mắc kẹt trong hang đá tối, lạnh và mỗi người có trong tay một thanh củi.
Câu 3. Nguyên nhân:
+ Khách quan: Hoàn cảnh khắc nghiệt, hang đá tối và lạnh.
+ Chủ quan: Do lối sống ích kỉ, thiếu sự sẻ chia, thiếu tinh thần đoàn kết,…
Câu 4. Thí sinh có thể đổng tình hoặc không đồng tình, song cần có sự lí giải rõ ràng, thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức.
II. LÀM VĂN
Câu 1. Đoạn văn cần đảm bảo các yêu câu sau:
– Đảm bảo thể thức của một đoạn văn 200 chữ.
– Xác định đúng vấn đề nghị luận.
– Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng để làm nổi bật được ý nghĩa giá trị của sự đổng cảm và chia sẻ trong cuộc sống.
* Tham khảo gợi ý dưới đây để làm bài:
a. Giải thích
– Đổng cảm: biết rung cảm trước những vui buồn của người khác, đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để hiểu và cảm thông với họ.
– Sẻ chia: cùng người khác san sẻ vui buồn, những trạng thái tình cảm, tâm hồn với nhau; chia sẻ những khó khăn về vật chất, giúp đỡ nhau trong hoạn nạn…
– Học cách đồng cảm và sẻ chia là cánh cửa dẫn đến thiên đường: Khi học được cách đồng cảm và chia sẻ tức là ta biết sống vì người khác, cũng là lúc ta nhận được niềm vui, ta cảm thấy cuộc đời này thật tuyệt vời. Nếu ai cũng biết “học cách đồng cảm và sẻ chia”, trái đất này mới thật là “thiên đường”.
b. Phân tích, chứng minh
– Những biểu hiện của đồng cảm, sẻ chia:
+ Về vật chất: Giúp đỡ khi người khác khó khăn, hoạn nạn,…
+ Về tinh thẩn: Dùng ánh mắt, nụ cười, lời an ủi, chúc mừng, hoặc cả sự im lặng,…
– Sự đổng cảm, sẻ chia được thể hiện trong những mối quan hệ khác nhau:
+ Giữa người và người.
+ Giữa các thành viên trong gia đình.
+ Giữa học đường, tập thể, xã hội, toàn cầu,…
– Trong khi phân tích cần có dẫn chứng minh họa, ví dụ từ các chương trình “Mái ấm tình thương”, “Thắp sáng ước mơ”, “Mùa hè xanh”, “Tiếp sức mùa thi”, “Câu chuyện về Nguyễn Hữu Ân” “Ước mơ của Thúy”,…
c. Bình luận
– Nêu ý nghĩa, tác dụng của đổng cảm và sẻ chia trong cuộc sống:
+ Chia sẻ sẽ mang đến sự ấm áp, niềm vui, tiếp thêm động lực, sức mạnh cho những người xung quanh.
+ Chia sẻ nhen nhóm và thắp lên trong mọi người niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
+ Sự chia sẻ không chỉ là cho đi mà còn giúp chúng ta nhận lại tình yêu, niềm tin, sự trân trọng của mọi người.
+ Sự chia sẻ là giá trị sống không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Vì vậy, mỗi người cần mở rộng lòng mình để sẻ chia.
+ Cuộc sống sẽ đẹp yỏ cùng khi con người biết đổng cảm, sẻ chia. Đó cũng là truyền thống tốt đẹp của dần tộc ta.
– Phê phán thói vô cảm, lối sống ích kỉ, thiếu trách nhiệm với đổng loại, với cộng đồng ở một số người…
d. Bài học
– Nhận thức: Đồng cảm, sẻ chia giúp con người thêm sức mạnh để vượt qua những thử thách, những nghịch cảnh của cuộc đời. Đó cũng là một trong những phẩm chất “người”, kết tinh giá trị nhân văn cao quý ở con người.
– Hành động: Phải học cách đồng cảm, sẻ chia; phân biệt đồng cảm, sẻ chia với sự thương hại, ban ơn… Ai cũng có thể đồng cảm, sẻ chia với những người quanh mình với điều kiện và khả năng có thể…
Câu 2.
* Có thể tham khảo những ý cơ bản dưới đây để làm bài:
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
– Bi kịch hiểu theo nghĩa thông thường là nỗi đau khổ triền miên về tinh thần không có gì giải thoát được. Nhưng theo văn học, bi kịch chỉ xảy ra khi có sự xung đột giữa khát vọng, hoài bão, lí tưởng chân chính với thực tại. Thực tại chưa đủ điều kiện cho phép cá nhân thực hiện hoài bão, lí tưởng của mình nên rơi vào thất bại, sống trong dằn vặt, đau đớn, thậm chí dẫn đến cái chết thảm thương.
– Bi kịch của hai hình tượng nhân vật Vũ Như Tô và Lor-ca là những người nghệ sĩ tài hoa nhưng đều có số phận oan nghiệt.
2. So sánh
* Điểm giống nhau
– Vũ Như Tô và Lor-ca đều là những nghệ sĩ có những ước mơ, khát vọng đẹp đẽ.
+ Vũ Như Tô muốn xây dựng một công trình kiến trúc vĩ đại, tuyệt mĩ, tô điểm cho non sông với mục đích hết sức cao đẹp, xuất phát từ thiên chức của người nghệ sĩ, từ lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.
+ Lor-ca là người nghệ sĩ đam mê cách tân nghệ thuật, là người chiến sĩ đấu tranh cho tự do, dân chủ.
– Cả hai nhân vật đều lâm vào bi kịch đớn đau trong bối cảnh xã hội thối nát, bạo tàn.
+ Vũ Như Tô là nghệ sĩ có tài, có tâm đam mê nghệ thuật, đam mê sáng tạo, sẵn sàng hi sinh tất cả cho cái đẹp nhưng đã phải trả giá đắt bằng sinh mệnh và cả công trình nghệ thuật của mình.
+ Lor-ca là một tài năng sáng chói của văn học Tây Ban Nha, là một tâm hổn trong trắng, một thi sĩ giàu mộng mơ, yêu tha thiết tự do và cái đẹp, một chiến sĩ kiên cường. Hoảng sợ trước sự ảnh hưởng của ông, chế độ độc tài phát xít đã sát hại Lor-ca.
* Khác nhau
– Nhân vật Vũ Như Tô có tài, khao khát sáng tạo cái đẹp để cống hiến cho nghệ thuật, cho cuộc đời. Tuy vậy, Vũ Như Tô là người nghệ sĩ thiếu nhãn quan chính trị – xã hội, ông chỉ biết sống chết cho nghệ thuật, xa rời thực tiễn. Ông tưởng dựa vào thế lực, tiền bạc của bọn vua chúa phong kiến để xây một công trình tuyệt thế cho nhân dân, nhưng Ông đâu biết rằng toà lâu đài ấy xây bằng mồ hôi, bằng máu của nhân dân. Bởi vậy, đến lúc chết, Vũ Như Tô vẫn không biết mình xây Cửu Trùng Đài là có công hay có tội.
+ Nguyễn Huy Tưởng trân trọng tài năng, hoài bão của Vũ Như Tô nhưng không đồng tình với nhân vật của mình. Qua bi kịch của Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng cho thấy cái đẹp không tách rời cái chần và cái thiện, tác phẩm nghệ thuật chân chính không chỉ đơn giản là cái đẹp thuần tuý, không chỉ là thứ nghệ thuật cao siêu mà phải dựa trên quyền lợi của cộng đổng, phục vụ nhân dân. Người nghệ sĩ có quyền vươn lên những mộng tưởng lớn nhưng phải phù hợp với thực tế đời sống, với đòi hỏi của muôn đời.
+ Bi kịch của nhân vật Vũ Như Tô được truyền tải đến người đọc qua những tình huống kịch tính của thể loại bi kịch.
– Lor-ca là một nghệ sĩ du ca lãng tử, một chiến sĩ yêu tự do nhưng cô đơn trong tranh đấu. Người nghệ sĩ, chiến sĩ ấy suốt cuộc đời mình đã đấu tranh đòi công lí cho nhân dân và những cách tân trong nghệ thuật. Lor-ca điển hình cho thân phận người nghệ sĩ tài hoa mà mệnh bạc, phải chết oan khuất dưới tay bọn phát xít tàn bạo. Tuy vậy, Lor-ca là một tâm hổn bất diệt, một nghệ sĩ chân chính. Nhân cách và tài năng nghệ thuật của ông sẽ sống mãi với muôn đời.
+ Qua bài thơ, Thanh Thảo bày tỏ tấm lòng tri âm, ngưỡng vọng sâu sắc tới Lor-ca. Nhà thơ cũng gửi tới người đọc một thông điệp đầy tiến bộ: cái đẹp của nhân cách con người, cái đẹp của sự sáng tạo nghệ thuật chân chính sẽ có sức sống bất diệt. Đây cũng là con đường mà Thanh Thảo hằng theo đuổi.
+ Bi kịch của Lor-ca được truyền tải tới người đọc qua thể thơ tự do mang phong cách tượng trưng, siêu thực giàu cảm xúc, thấm đẫm chất nhạc và tính triết lí sâu sắc.
3. Đánh giá
– Vũ Như Tô và Lor-ca là hai người nghệ sĩ ở hai đất nước, ở hai thời đại khác nhau nhưng đều là bi kịch điển hình cho người nghệ sĩ tài hoa – bạc mệnh.
– Hai tác phẩm thể hiện sự tri âm của hai nhà văn với những nhân cách cao đẹp, với nghệ thuật chân chính.
>>> Xem thêm: Đề ôn thi THPT Quốc gia – Môn Ngữ văn – MD120152 tại đây
Trackbacks