B – Phần hướng dẫn giải đáp số – Chương I – Bài 8 : Một số bazơ quan trong – trang 73 – Sách bài tập hóa học 9

Phần hướng dẫn giải đáp số –  Bài 8 : Một số bazơ quan trong 

8.1. Hướng dẫn :

Dùng dung dịch muối cacbonat, thí dụ Na₂CO₃ để nhận biết: Nếu không có kết tủa, bazơ là NaOH ; nếu tạo ra kết tủa trắng (CaCO₃), bazơ là Ca(OH)₂. Viết phương trình hoá học.

8.2. Hướng dẫn

Có nhiều cách nhận biết, sau đây là một thí dụ.

– Dùng quỳ tím nhận.biết được dung dịch NaOH (quỳ tím chuyển sang xanh), dung dịch Na₂SO₄ (không đổi màu quỳ tím) và nhóm 2 axit (quỳ tím chuyển sang đỏ).

– Dùng hợp chất của bari, như BaCl₂ hoặc Ba(NO₃)₂ hoặc Ba(OH)₂ để phân biệt HCl với H₂SO₄ nhờ có phản ứng tạo kết tủa trắng.

8.3. a) Điều chế NaOH từ những chất đã cho :

– Dung dịch Na₂CO₃ tác dụng với dung dịch Ca(OH)₂ :

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂    →    CaCO₃ ↓ + 2NaOH               (1)

– Điện phân dung dịch NaCl trong thùng điện phân có vách ngăn : ,

b) Dùng chất nào điều chế được khối lượng NaOH nhiều hơn ?

Đặt khối lượng của mỗi chất ban đầu là a gam.

Theo (1): 106 gam Na₂C0₃ tác dụng với 74 gam Ca(OH)₂ sinh ra 80 gam NaOH. Nếu có a gam mỗi chất thì Na₂CO₃ sẽ thiếu, Ca(OH)₂ sẽ dư. Như vậy, khối lượng NaOH điều chế được sẽ tính theo khối lượng Na₂CO₃ : 

106 gam Na₂CO₃ điều chế được 80 gam NaOH. 

Vậy a gam Na₂CO₃ điều chế được gam NaOH.

Theo (2) : 117 gam NaCl điều chế được 80 gam NaOH.

Vậy a gam NaCl điều chế được 80 a : 117 gam NaOH.

So sánh khối lượng NaOH điều chế được, ta thấy :

80 a : 106  >  80 a : 117

Kết luận : a gam Na₂CO₃ điều chế được khối lượng NaOH nhiều hơn so với dùng a gam NaCl.

8.4. Hướng dẫn :

a) Dự đoán :

Dung dịch c có thể là dd HCl hoặc dd H₂SO₄.

Dung dịch A có thể là dd NaOH hoặc dd Ca(OH)₂.

Dung dịch D có thể là dd đường, dd NaCl hoặc nước cất.

Dung dịch B có thể là dd CH3COOH (axit axetic).

Dung dịch E có thể là dd NaHCO₃.

b) Tính chất hoá học của các dung dịch :

1. Dung dịch C và B có phản ứng với Mg và NaOH.

2. Dung dịch A và E có phản ứng với dung dịch HCl.

3. Những dung dịch sau trộn với nhau từng đôi một sẽ xảy ra phản ứng hoá học :

– Dung dịch A và dung dịch C.

– Dung dịch A và dung dịch B.

– Dung dịch E và dung dịch C.

– Dung dịch E và dung dịch B.

– Dung dịch E và dung dịch A.

8.5. a) Các phương trình hoá học :

b) Tính khối lượng của mỗi hiđroxit trong hỗn hợp ban đầu :

Đặt x và y là số mol của NaOH và KOH trong hỗn hợp, ta có hệ phương trình :

Giải hệ phương trình (I) và (II), ta được : x = 0,02 và y = 0,04.

Số gam NaOH và KOH có trong hỗn hợp là :

mNaOH = 40 x 0,02 = 0,8 (gam).

mKOH  = 56 x 0,04 = 2,24 (gam).

*  Có thể giải bài toán trên như sau : Đặt x (gam) là khối lượng của NaOH, khối lượng của KOH là (3,04 – x) gam.

Theo (1) : x gam NaOH sinh ra 58,5x : 40 gam NaCl.

Theo (2) : (3,04 – x) gam KOH sinh ra 74,5( 3,04 – x ) : 56 gam KC1

Rút ra phương trình :

Giải phương trình, ta có : m_NaOH = 0,8 gam và m_KOH = 2,24 gam.

8.6. a) Tính thể tích khí CO₂ Phương trình hoá học :

CaCO₃ + 2HCl → CaCl2 + H₂O + CO₂  ↑

Số mol CO₂ thu được :

Thể tích khí CO₂ đo ở đktc :                                        ,

V_CO = 22,4 x 0,1 = 2,24 (lít).

b) Tính khối lượng muối

Khối lượng NaOH có trong dung dịch :

Số mol NaOH lớn gấp hơn 2 lần số mol CO₂, vậy muối thu được sẽ là

Theo phương trình hoá học, ta có :

Khối lượng muối cacbonat thu được : m_Na2CO3 = 106 x 0,1 = 10,6 (gam).

8.7. Số mol HCl phản ứng : 0,4 x 1 = 0,4 (mol) ⇒ m_HCl = 0,4 x 36,5 = 14,6 (gam)

Theo phương trình hoá học nH₂O = nHCl = 0,4 (mol)

mH2O = 0,4 x 18 = 7,2 (gam)

Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có :

m + 14,6 = 24,1 + 7,2

Vậy m = 16,7 gam.

 

 

 

 

Xem thêm Phần hướng dẫn giải đáp số – Bài 9 : Tính chất hóa học của muối tại đây