CÁC BÀI TẬP RÈN VIẾT VĂN MIÊU TẢ
B – BÀI TẬP RÈN VIẾT VĂN MIÊU TẢ
II – TẬP QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
1. Ghi nhớ
Muốn miêu tả được, trước hết người ta phải biết quan sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh… để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật.
2. Bài tập : Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
Bài tập 4
Em hãy quan sát và ghi lại những đặc điểm lớp học của em. Trong những đặc điểm đó, đặc điểm nào nổi bật nhất ?
Bài tập 5
– Cho đề văn : Hãy tả một ngày mưa rất to tại phố em.
– Để làm đề văn này, sẽ dùng các hình ảnh, sự vật sau đây. Em sẽ liên tưởng, so sánh các hình ảnh, sự vật ấy với những gì ? Hãy điền vào “…”
+ Mặt trời…
+ Bầu trời …
+ Những hàng cây…
+ Những dãy nhà…
+ Đường phố…
+ Xe máy, xe đạp…
+ Nước chảy trên đường vào cống…
+ Không gian mưa rơi…
+ Người đi đường…
Bài tập 6
– Cho các từ sau : ngang, khệnh khạng, vun vút, chậm chạp, rung rinh, bệ vệ, đùa giỡn.
– Hãy chọn lựa và điền các từ đã cho vào những chỗ trống trong đoạn văn dưới đây.
– Sau khi điền từ, đọc lại đoạn văn, cho biết:
+ Đoạn văn tả cảnh gì, ở đâu ?
+ Người viết có những tưởng tượng, so sánh, nhận xét hay ở chỗ nào ?
“Một con sao biển đỏ thắm đang …….. bò. Những con tôm hùm mang bộ râu dài …….. bước trên các hòn đá. Một con cua đang …….. bò. Chỗ nào cũng thấy bao nhiêu vật lạ. Đây là hoa loa kèn mở rộng cánh, …….. dưới nước. Đàn tôm con lao…….. như ruồi. Bác rùa biển………., có hai con cá xanh như đôi bướm……. phía trên mai”.
(Theo M.Goóc-ki)
Bài tập 7
Cho đoạn văn sau :
“Buổi sáng, đất rừng thật là yên tĩnh. Trời không gió, nhưng không khí vẫn mát lạnh. Cái lành lạnh của hơi nước, sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc thở ra từ bình minh. Ánh sáng trong vắt, hơi gợn một chút óng ánh trên những đầu hoa tràm rung rung, khiến ta nhìn cái gì cũng có cảm giác như là nó bao qua một lớp thuỷ tinh”.
a) Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt nào chính ?
– Biểu cảm
– Tự sự
– Miêu tả
b) Đoạn văn trẽn tả cảnh gì ?
– Sông ngòi, mương rạch.
– Đồng bằng
– Rừng tràm
Dựa vào những dấu hiệu nào trong đoạn mà em khẳng định như vậy ?
c) Đoạn văn có bốn câu : – Chỉ ra câu nào thể hiện rõ cách tưởng tượng, so sánh khi tả cảnh.
– Chỉ ra câu nào bộc lộ rõ nhận xét của người viết.
d) Viết một đến hai câu nói rõ cảm giác của em khi đọc đoạn văn này.
Bài tập 8
Ở trong nhà, đi ngoài phố, đến nhà bạn, hay ngắm tranh, ta thường gặp những bé rất đáng yêu. Hãy tả để làm rõ nét đáng yêu của em bé đó.
3. Giải bài tập
Bài tập 4 : Đặc điểm lớp học của em.
– Lớp được quét vôi màu vàng chanh.
– Cửa lớp bằng gỗ, màu sơn xanh lá cây.
– Riêng cửa sổ có song sắt thưa.
– Chính giữa lớp có treo ảnh Bác.
– Bên trái là 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên.
– Bên phải là khẩu hiệu “Thi đua học tốt”.
– Bục giảng mới xây cao ráo.
– Bảng đen mới, màu xanh lá cây nhạt, viết phấn lên rất rõ và đẹp.
– Hai dãy bàn ghế mới, đánh vécni nâu vàng thơm phức, đều chằn chặn.
– Các lẵng hoa tự tạo treo tường, mộc mạc, có duyên.
(Đặc điểm nổi bật của lớp là những lẵng hoa tự tạo trên tường).
– Lớp học như ngôi nhà thứ hai thân thương của em.
Bài tập 5 : Để có thể tả một ngày mưa rất to tại phố em, em có những liên tưởng, so sánh các hình ảnh, sự vật như sau : (Điền từ, ngữ vào chỗ trống)
– Mặt trời đã trốn đi đâu, từ bao giờ.
– Bầu trời đầy mây đen vần vũ.
– Những hàng cây : như được tắm rửa trong trận mưa, nghiêng ngả đùa trong nước mưa.
– Những dãy nhà : như khuôn mặt sáng sủa sau lần rửa mặt.
– Đường phố: ngập nước vì chảy không kịp. Lúc mưa to nhất, đường phố như một dòng sông nhỏ, nhiều em bé gấp thuyền giấy, thả xuống…
– Xe máy, xe đạp : không đi nhanh được, giống như từng đoàn xe lội nước.
– Người đi đường : mặc áo mưa kín mít như những nhà tu hành, đi rất vội dưới các mái hiên trên vỉa hè.
– Nước chảy trên đường vào cống : nghe ồ ồ như người khổng lồ đang khóc.
– Không gian mưa rơi : trắng như tấm màn mưa.
Bài tập 6 : 1. Đoạn văn sau khi đã điền từ :
“Một con sao biển đỏ thắm đang chậm chạp bò. Những con tôm hùm mang bộ râu dài bệ vệ bước trên các hòn đá. Một con cua đang bò ngang. Chỗ nào cũng thấy bao nhiêu vật lạ. Đây là hoa loa kèn mở rộng cánh, rung rinh dưới nước. Đàn tôm con lao vun vút như ruồi. Bác rùa biển khệnh khạng, có hai con cá xanh như đôi bướm đùa giỡn phía trên mai”.
Đoạn văn trên tả hoạt động của các loài vật dưới đáy biển.
Người viết có những tưởng tượng, so sánh, nhận xét rất độc đáo, tài hoa, tạo nên những chi tiết rất hay, thú vị.
– Tôm hùm mang bộ râu dài bệ vệ bước trên các hòn đá.
– Hoa loa kèn rung rinh trong nước.
– Đàn tôm con lao vun vút được so sánh với lũ ruồi (cách so sánh của người Nga).
– Bác rùa khệnh khạng, hai con cá xanh như đôi bướm đùa giỡn (vừa nhân hoá, vừa so sánh hợp lí).
Bài tập 7 : a) Miêu tả
b) Dựa vào câu chủ đề (câu 1) và các chi tiết tả trong ba câu tiếp theo, người đọc nhận ra cảnh rừng tràm.
c) – Câu thể hiện rõ sự tưởng tượng, so sánh : trong tả cảnh.
+ Câu 4 : Tưởng tượng : “ánh sáng trong vắt, hơi gợn chút óng ánh”.
+ So sánh : “nhìn cái gì cũng có cảm giác như là nó bao qua một lớp thuỷ tinh”.
– Câu 1, 2, 3 bộc lộ rõ nhận xét của người viết về cảnh.
d) Cảm giác khi đọc đoạn văn này : Em thấy không gian thật yên tĩnh, không khí thật trong lành, mát mẻ ; thiên nhiên thật đáng yêu và gần gũi như sự sống. Em yêu cảnh này vô cùng, vì đây còn là môi trường sống dồi dào và vô tận.
Bài tập 8 : Em dự định sẽ tả một em bé đáng yêu mà em đã gặp :
– Đôi mắt bé đen tròn, tinh nghịch – mỗi lần bé nói, đôi mắt cũng như nói theo.
– Đôi má bé căng tròn, mỗi lần chạm môi thơm thấy căng rắn đến dễ yêu.
– Đôi môi hồng và hàm răng trắng đều khi bé cười tươi.
– Bé lại ra dáng người lớn mới đáng yêu chứ : Bé nhắc anh này không được nhổ bậy, chị kia ra đường không được mặc quần áo ngắn. Nhưng bé lại tự ý lấy kẹo sôcôla ăn, mà chưa xin phép ; lại còn luôn đòi mẹ mua đồ chơi nữa chứ…
– Tất cả mọi người : hãy đem tiếng cười, tình yêu thương, hạnh phúc đến cho bé nhé.
Comments mới nhất