Tập làm văn 6 đề 8: Hãy kể lại truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng

Kể truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng

YÊU CẨU

• Ông lão đánh că và con cá vàng là truyện cổ tích do nhà văn Nga A. Pu-skin kể lại. Tình tiết và ý nghĩa của truyện cổ tích này khá tinh tế, thú vị. Truyện sử dụng những biện pháp nghệ thuật rất tiêu biểu của truyện cổ tích như : Sự lặp lại theo hướng tăng tiến của các tình huống cốt truyện ; sự đối lập giữa các nhân vật ; sự xuất hiện của những yếu tô’ tưởng tượng, kì ảo. Truyện ca ngợi con người nhân hậu và nêu lên bài học đích đáng cho kẻ tham lam, tàn ác.
• Văn bản truyện Ỏng lão đánh cá và con cá vàng trong SGK được kể theo ngôi thứ ba. Chúng ta co thể lựa chọn ngôi kể và lời kể tuỳ ý, miễn là truyện kể có kết cấu chặt .chẽ, hợp lí, lời kể tự nhiên, trong sáng, mạch lạc. Tốt nhất là kể được theo giọng điệu hồn nhiên, theo sự cảm thụ của cá nhân. Trong khi kể cần kết hợp với miêu tả, biểu cảm, hay nghị luận để giúp cho câu chuyện được sinh động, cụ thể, hấp dẫn. Văn bản trong SGK đã đi sâu khắc hoạ tâm lí nhân vật (nhân vật ông lão, bà lão, cá vàng), khi kể lại cần chú ý giữ lại đặc điểm đặc sắc ấy.

DÀN BÀI

MỞ BÀI

Giới thiệu nhân vật : Xưa có vợ chồng ông lão đánh cá nghèo sống bên bờ biển.

THÂN BÀI

• Một hôm, người chồng ra biển đánh cá. Sau nhiều lần kéo lưới, ông lão mới bắt được một con cá vàng.
• Cá van xin ông thả về biển và xin đền ơn ông. Ông lão đã thả cá.
• Về nhà ông thật thà kể cho mụ vợ nghe và bị mụ mắng.
• Theo lời mụ vợ, ông lão xin cá cho một cái máng lợn.
• Theo đòi hỏi của mụ vợ, ông lão xin cá cho một cái nhà rộng.
• Theo đòi hỏi của mụ vợ, ông lão xin cá cho mụ vợ thành nhất phẩm phu nhân.
• Theo đòi hỏi của mụ vợ, ông lão xin cá cho mụ vợ thành nữ hoàng.
• Theo đòi hỏi của mụ vợ, ông lão xin cá cho mụ vợ thành Long Vương ngự trên mặt biển.

KẾT BÀI

Cá vàng không nói gì, quẫy đuôi bỏ đi. Vợ chồng ông lão lại trở về sống với túp lều nát và cái máng lợn sứt mẻ.

BÀI VĂN THAM KHẢO

Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão nọ, ông ngày ngày ra biển thả lưới, bà vợ ở nhà kéo sợi. Họ ở trong một ngôi nhà nát trên bò biển.

Một hôm, người chồng ra biển đánh cá. Ồng thả mẻ lưới thứ nhất và kéo lên chỉ thấy toàn bùn. Thả mẻ thứ hai kéo lên chỉ thấy toàn rong biển. Ông kéo mẻ thứ ba thì bắt được một con cá vàng. Con cá cất tiếng van xin :

• Ông lão ơi, xin ông làm phúc làm đức thả tôi về biển, tôi sẽ đền ơn ông. Ông muốn gì cũng được.

Ông lão ngạc nhiên, nhưng rồi cũng thả cá xuống biển và bảo :

• Trời phù hộ cho ngươi ! Ngươi trở về biển mà vùng vẫy. Ta không đòi gì cả, ta cũng chẳng cần gì.

Về đến nhà, ông lão thật thà kể lại chuyện cho vợ nghe. Mụ vợ kêu lên :

• Rõ là đồ ngốc ! Sao lại không bắt nó đền cái máng lợn ! Cái máng lợn nhà mình đã vỡ rồi đấy thôi.

Thế là ông lão đi ra biển. Biển gợn sóng êm ả. ông gọi cá vàng. Cá bơi lên và hỏi :

• Ông lão ơi ! Ông cần gì thế ?

Ông lão chào cá và bảo :

• Cá ơi ! Giúp tôi với ! Mụ vợ của tôi mụ ấy mắng, mụ ấy càu nhàu mãi làm tôi không yên được. Mụ ấy đòi một cái máng lợn mới.

Cá vàng trả lời :

• Ông lão ơi ! Ông đừng băn khoăn làm gì. Ông cứ về đi, tôi sẽ giúp ông.

Về đến nhà ông lão thấy đã có cái máng lợn mới thật. Nhưng mụ vợ chưa thoả mãn, mụ lại quát lên :

• Đồ ngu, chỉ đòi một cái máng thôi à. Đi tìm ngay con cá và bảo nó cho một cái nhà rộng.

Thế là ông lão lại phải đi ra biển. Biển xanh đã nổi sóng. Ông lão gọi cá vàng. Cá bơi lên và hỏi :

• Ông lão ơi ! Ông cần gì thê ?

Ông lão chào cá và thanh minh :

• Giúp tôi với cá ơi ! Mụ vợ tôi nó lại mắng chửi nhiều hơn, nó đòi một ngôi nhà rộng đẹp nữa cơ.

Cá vàng trả lời ông lão :

• Ông lão ơi, đừng băn khoăn quá. ông cứ về đi. Tôi sẽ kêu trời phù hộ cho ông.

Ông lão về đến nhà, quả nhiên đã có một ngôi nhà đẹp, cổng bằng gỗ lim, trong ngoài sáng sủa, nhà quét vôi trắng xoá, trong nhà lại có cả lò sưởi. Mụ vợ của lão đang ngồi bên cửa sổ. Vừa thấy lão, mụ lại quát lên :

• Đồ ngu ! Ngốc sao ngốc thế ! Chỉ đòi có một cái nhà thôi à ? Tròi ơi ! Hãy đi tìm ngay con cá, bảo nó ta không muốn làm một mụ nông dân quèn nữa, ta muôn làm một bà nhất phẩm phu nhân kia.

Thế là ông lão lại phải lóc cóc đi ra biển. Biển xanh nổi sóng dữ dội. ông lão gọi con cá vàng lên. Cá bơi lên hỏi :

• Ông lão ơi ! Ông cần gì thế ?

Ông lão chào con cá và cậu khẩn :

• Giúp lão vối cá ơi ! Mụ vợ tôi nó đang phát khùng lên. Nó không muôn làm một nông dân quèn nữa, nó muốn là một bà nhất phẩm phu nhân cơ !

Cá vàng bảo :

• Đừng lo lắng quá. Trời sẽ phù hộ cho ông.

Ông lão về đến nhà, quả nhiên đã thấy một toà lâu đài lớn. Mụ vợ đang đứng trên thềm cao, mình khoác áo lông, đầu đội nhiều hoa, cổ đeo ngọc trai, tay đeo nhẫn, chân đi giày đỏ. Xung quanh mụ kẻ hầu người hạ tấp nập, còn mụ thì luôn miệng quát mắng. Ông lão bảo mụ :

• Kính chàọ phu nhân, chắc bây giờ bà đã thoả nguyện rồi chứ ?

Mụ vợ quát mắng lão một thôi, một hồi và bắt lão xuống quét dọn chuồng ngựa.

Được ít tuần lễ, mụ vợ lại giận giữ. Mụ bắt ông lão lại đi tìm con cá vàng. Mụ đòi làm nữ hoàng cơ.

Ông lão hoảng sợ kêu xin :

• Mụ nói gì vậy ? Mụ có nhầm lẫn không ? Mụ đi chẳng biết đường đi, nói chẳng biết đường nói, mà đòi làm nữ hoàng à! Thiên  hạ ngưòi ta cười  cho đấy.

Mụ vợ nổi trận lôi đình. Mụ tát vào mặt lão và quát :

• Mày cãi à ? Mày dám cãi một bà nhất phẩm phu nhân à ? Đi ngay ra biển, nếu không ta sẽ cho người lôi đi.

Ông lão lại phải lủi thủi đi ra biển tìm cá vàng. Biển nổi sóng mù mịt. Ông lão lại gọi cá lên. Cá bơi lên hỏi :

• Ông lão ơi ! Ông cần gì?

Ông lão chào con cá và nói :

• Cá ơi giúp lão với. Mụ vợ lão nó điên mất rồi. Nó không muốn làm nhất phẩm phu nhân nữa, nó muốn làm nữ hoàng cơ !

Cá trả lòi :

• Thôi đừng lo lắng. Lão cứ vể đi. Tròi phù hộ lão. Mụ già sẽ là nữ hoàng.

Ông lão về nhà thì thấy trước mặt là một cung điện nguy nga, mụ vợ đã trở thành nữ hoàng và đang ngồi ở bàn tiệc. Bọn thị vệ đang rót mời mụ những thứ rượu quý của các nước phương xa dâng tặng, mời mụ ăn những chiếc bánh ngọt lành. Xung quanh có cả một đội vệ binh đứng hầu giáo gươm sáng chói. Ông lão trông thấy hoảng sợ cúi rạp xuống đất và nói :

• Kính chào nữ hoàng, chắc bây giò nữ hoàng đã thoả lòng rồi chứ ?

Mụ vợ không thèm nhìn lão, mà ra lệnh cho thị vệ đuổi lão đi. Bọn thị vệ xô đến đẩy lão ra ngoài, bọn vệ binh cũng chạy đến tuốt gươm doạ chém. Nhân dân không biết đầu đuôi câu chuyện ra sao cũng xô đến chế giễu lão là thấy người sang bắt quàng làm họ. ít lâu sau, mụ vợ lại nổi cơn thịnh nộ. Mụ sai người đi bắt lão về. Mụ bảo :

• Mày hãy đi tìm con cá vàng bảo nó tao không muốn làm nữ hoàng nữa, tao muốn làm Long Vương ngự trên mặt biển, để cá vàng hầu hạ tao và làm theo ý muôn của tao.

Ông Ịão không dám trái lời mụ, lại phải đi ra biển tìm cá vàng. Mặt biển nổi sóng ầm ầm. Ong lão gọi cá vàng lên. Con cá bơi đến hỏi :

• Ông lão có việc gì thế ? ông lão cần gì ?

Ông lão chào con cá và nói :

• Cá ơi, giúp tôi với ! Thương tôi với ! Tôi sống làm sao được với mụ vợ quái ác ấy ! Bây giò mụ ấy không muốn là nữ hoàng nữa, mụ muốn làm Long Vương ngự trên mặt biển, bắt cá vàng phải hầu hạ mụ, để mụ sai bảo cơ.

Cá vàng không nói gì, quẫy đuôi lặn sâu xuống đáy biển. Ông lão đứng trên bờ đợi mãi không thấy cá bơi lên trả lời, lão đành quay trở về. Đến nơi ông lão sửng sốt, lâu đài, cung điện đã biến mất cả hết rồi. Trước mặt ông lão chỉ là túp lều nát và mụ vợ đang ngồi trưốc chiếc máng lợn sứt mẻ.

NHẬN XÉT

• Văn bản kể trên bám khá sát vào các sự việc, hành động và diễn biến tâm lí của các nhân vật (lòng tham lam, độc ác của mụ vợ ông lão ; nỗi khổ sở của ông lão ; nỗi tức giận của cá vàng… cứ tăng dần qua các tình huống lặp lại của truyện).

Lời kể tự nhiên, mạch lạc, trong sáng, có sự kết hợp giữa kể với miêu tả và biểu cảm.

Xem thêm tập làm văn 6 đề 9: Kể về kỉ niệm đáng nhớ 

tại đây.

KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG

Kể chuyện đời thường là kể lại, thuật lại những chuyện có thật diễn ra xung quanh, trong cuộc sông sinh hoạt, lao động, học tập và giải trí hằng ngày. Như vậy, kể chuyện đời thường có nghĩa là kể chuyện về người thật, việc thật.

Kể chuyện đòi thường đòi hỏi các em phải tự mình tìm sự việc, chi tiêt, tự xây dựng nhân vật,… để tạo thành một câu chuyện trọn vẹn. Trong cuộc sông có vô vàn sự việc diễn ra nên lựa chọn được chuyện để kể quả là khó khăn. Nếu các em nắm vững kiểu văn bản tự sự và phương thức biểu đạt phù hợp, chịu khó quan sát, thể nghiệm, ghi nhớ và dùng trí tưởng tượng của mình để trình bày diễn biến sự việc thì chắc chắn mọi khó khăn sẽ không còn.

Hãy nhớ câụ chuyện của em dù đơn giản hay phức tạp thì vẫn phải có một cốt truyện và cốt truyện phải mang một ý nghĩa nào đó.

Các sự việc, chi tiết đưa vào truyện phải được chọn lọc, sắp xếp hợp lí, không gặp đâu kể đấy, nhớ gì kể nấy. Sự việc trong văn bản kể chuyện đời thường phải có diễn biến, kết quả, phải xảy ra trong một thòi gian, không gian nhất định. Ngoài ra, trong hệ thông sự việc mà các em xây dựng, hãy cô” gắng tạo được tình huống hay, bất ngờ, chọn lọc ; các chi tiết kể cần thể hiện tính cách nhân vật thì câu chuyện mới gây hứng thú và sự chú ý cho người đọc.

Kể chuyện phải có mục đích, nhằm làm nổi bật một chủ đề nào đó và gây ấn tượng cho người đọc, người nghe. Chính ý nghĩa này sẽ là chất keo kết dính các sự kiện và nhân vật trong toàn câu chuyện. Nó sẽ giúp các em lựa chọn sự kiện và xây dựng nhân vật phủ hợp. cần chú ý : Nhân vật trong bài văn kể chuyện đòi thường phải thật sống động với đặc điểm về hình dáng, cử chỉ, hành động và nội tâm bên trong.

Để văn bản kể chuyện được sinh động, hấp dẫn,, ngoài lời kể ra rất cần sử dụng thêm ít nhiều yếu tố miêu tả và biểu cảm. Yếu tố miêu tả thường được sử dụng khi phác hoạ chân dung nhân vật, bối cảnh không gian. Còn sử dụng yếu tố biểu cảm khi thể hiện nội tâm nhân vật.

Có cốt truyện, có nhân vật, có chi tiết rồi vẫn cần tìm được lòi kê thích hợp. Không thể kể việc em mắc lỗi bằng giọng văn hồ hởi, phấn khởi, hoặc kê về những chuyện vui gia đình bằng giọng văn khô khan, dửng dưng.

Tạo lập một văn bản kể chuyện đòi thường không khó nhưng muốn bài văn hay, hấp dẫn, lôi cuốn người đọc quả thực là một vấn đề không đơn giản. Hi vọng rằng những gợi ý ở trên sẽ giúp ích được các em phần nào trong quá trình làm kiểu bài văn tự sự này.