Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng – tuần 24 – tiếng việt 5

Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng

A. Bài học

Xét hai câu ghép sau:

a) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.

b) Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy.

Câu ghép a) gồm có 2 vế:

– Vế 1: Nắng / vừa nhat.

C             V

– Vế 2: Sương / đã buông nhanh xuông mặt biển.

C                      V

Các từ vừa … đã, đâu … đấy trong hai câu ghép trên được dùng để nối vế câu 1 với vế câu 2 trong từng câu.

Nếu ta bỏ các từ vừa … đã, đâu … đấy thì:

– Quan hệ giữa các vế câu không còn chặt chẽ như trước (Hai sự việc nắng nhạt và sương buông nhanh xuống mặt biển chỉ được đặt bên cạnh nhau, chứ không còn có quan hệ chặt chẽ về mặt thời gian nữa).

– Có khi, câu văn trở nên không hoàn chỉnh (Hai sự việc chúng tôi đi đến và rừng rào rào chuyển động đến trở nên không hoàn chỉnh).

Ngoài 2 cặp hô ứng vừa … đã; đâu … đấy dùng để nối các vế câu ghép biểu thị quan hệ hô ứng, ta còn có thể sử dụng các cặp từ hô ứng như:

– Với câu a): vừa … đã…; chưa … đã…;mới … đã…; vừa … vừa…; càng … càng …

– Với câu b): đâu … đấy…;  chỗ nào … chỗ ấy …

B. Luyện tập

1. Xác định các vế câu trong các câu ghép được nối với nhau bằng những từ nào.

a) Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi.

b) Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra.

c) Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng hồng lên rực rõ.

2. Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi ô trống:

a) Mưa càng to, gió càng thổi mạnh.

b) Trời vừa hửng sáng, nông dân đã ra đồng.

c) Thủy Tinh dâng nước cao bao nhiêu, Sơn Tinh làm núi cao bấy nhiêu.

* Mở rộng kiến thức

1. Các vế câu trong những câu ghép dưới đây được nối với nhau bằng những từ nào?

a) Mặt trời chưa xuất hiện nhưng tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian thoa hửng phấn trên những tỏa nhà cao tầng của thành phố.

(Nguyễn Mạnh Tuấn)

b) Con gấu càng leo lên cao thì khoảng cách giữa nó và tôi càng gần lại.

(Trần Thanh Địch)

2. Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi ô trống:

a) Tấm … hiền lành, mẹ con Cám … độc ác.

b) Trời … tạnh, mấy con chim chào mào … bay ra hót râm ran.

c) Người làm…, của chiêm bao làm …

d) Chiếc xe ngựa … đậu lại, tôi … nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra.

e) Cả nhà … mới đến Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, cu Bin… đòi về.

Xem thêm Ôn tập về tả đồ vật