Đáp án đề 5 học sinh giỏi Tiếng Việt 5
1. Ở từng trường hợp, em đọc kĩ các câu thơ, chú ý những từ có nghĩa trái ngược nhau. Đó là các từ trái nghĩa. Cụ thể :
a) trong / đục, khoan / mau (khoan là không dồn dập ; mau là nhịp độ dồn dập)
b) vui vẻ / buồn bã (có thể nêu cả cặp : quen / lạ)
c) đắng cay / ngọt bùi.
2. – Dựa vào nội dung câu tục ngữ, dựa vào nghĩa của từ ngữ in đậm cho sẵn, em tìm từ ngữ trái nghĩa điền vào chỗ trông, để hoàn chỉnh câu tục ngữ.
– Các câu tục ngữ đã điền từ hoàn chỉnh.
a) Chết đứng còn hơn sống quỳ.
b) Chết trong còn hơn sống đục.
c) Chết vinh còn hơn sống nhục.
d) Chết một đống còn hơn sống một người.
3. Tham khảo :
Hình ảnh đẹp nhất được gợi lên qua câu thơ :
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Với một dòng trảng lấp loáng sông Đà.
Đó là hình ảnh mang ý nghĩa sâu sắc : giữa con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông dường như có sự gắn bó, hơà quyện thật đẹp đẽ. Tiếng đàn ngân nga, lan toả trong đêm trăng như lay động cả mặt nước sông Đà, làm cho dòng sông như dòng trăng ấy trở nên lấp loáng ánh trăng đẹp.
4.
1. Xác định yêu cầu : Tả cảnh một đêm trăng đẹp (trên quê hương em hoặc ở nơi khác) từng để lại những ấn tượng khó phai.
Chú ý : Nên tả rõ cả vẻ đẹp của trăng và những nét nổi bật của cảnh vật hiện ra dưới ánh trăng. Cảnh đêm trăng có thể xuất hiện hình ảnh con ngưòi và hoạt động nhưng chỉ là những nét phụ (không tả kĩ) ; trọng tâm miêu tả phải là những nét đẹp của cảnh vật trong đêm trăng đẹp.
2. Tìm ý, lập dàn bài. (Tương tự cách làm đã gợi ý ỏ Đề 1.)
3. Tham khảo (một số’ đoạn văn tả cảnh đêm trăng đẹp) :
* Trăng lên
Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi.
Mặt trăng tròn, to và đỏ, từ từ lên ở chân trời, sau rặng tre đen của làng xa. Mấy sợi mây con vắt ngang qua, mỗi lúc một mảnh dần rồi đứt hẳn. Trên quãng đồng rộng, cơn gió nhẹ hiu hiu đưa lại, thoang thoảng mùi hương thơm mát.
Sau tiếng chuông của ngôi chùa cổ một lúc lâu, trăng đã nhô lên khỏi rặng tre. Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao. Mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc ở trên không và du du như sáo diều. Ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con dường trắng xoá…
Bức tường hoa giữa vườn sáng trắng lên, lá lựu dày và nhỏ nhấp nhánh như thuỷ tinh. Một cành cây cong xuống rồi vụt lên, lá rung động lấp lánh ánh trăng như ánh nước.
(Thạch Lam)
* Trăng trên biển
Trăng trên sông, trên đồng, trên làng quê, tôi đã thấy nhiều. Duy trăng trên biển lúc mới mọc thì đây là lần đầu tiên tôi được thấy. Đẹp quá sức tưởng tượng ! Màu lòng đỏ trứng mỗi lúc một sáng hồng lên, rất trong. Càng lên cao, trăng càng nhỏ dần, càng vàng dần, càng nhẹ dần. Bầu trời cũng sáng xanh lên. Mặt nước loá sáng. Cả một vùng nước sóng sánh, vàng chói lọi. Càng lên cao, trăng càng trong và nhẹ bỗng. Biển sáng lên lấp loá như đặc sánh, còn trời thì trong như nước. Có trăng, những tiếng động như nhoà đi, nghe không gọn tiếng, không rõ ràng như trước…
(Trần Hoài Dương)
Xem thêm Đề 5 – Đề bài luyện tập – Bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Việt 5 tại đây
Trackbacks