Xem thêm Đề 3 – Đề bài luyện tập – Bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Việt lớp 5 tại đây
Đáp án đề 3 học sinh giỏi Tiếng Việt 5
1. Đối với từng từ ngữ in đậm, dựa vào ý nghĩa của từ ngữ và dựa vào ngữ cảnh mà từ ngữ xuất hiện, em tìm một từ ngữ đồng nghĩa khác (có hình ảnh, gợi tả, gợi cảm) để thay thế. VD :
– Hồ rộng lắm —> Thay bằng : Hồ rộng mênh mông.
– Hồ sáng đẹp dưới ánh nắng chói của những buổi trưa hè.
—> Hồ long lanh dưới ánh nắng chói chang của những buổi trưa hè.
– Cá đi từng đàn, khi thì tự do bơi lội, khi thì lao nhanh…
—> Cá đi từng đàn, khi thì tung tăng bơi lội, khi thì lao vun vút…
– Những con bói cá mỏ dài, lông nhiều màu sắc.
—> Những con bói cá mỏ dài, lông sặc sỡ.
– Những con cuốc đen trũi, chen lách vào giữa các bụi bồ.
—> Những con cuốc đen trùi trũi, len lỏi giữa các bụi bò.
2. – Ở từng vị trí, dựa vào nội dung của câu ; cụ thể, dựa vào nghĩa của các từ ngữ đứng trước và đứng sau, em chọn một từ thích hợp nhất trong các từ đồng nghĩa cho sẵn ở dưới, để điền vào.
– Đoạn văn đã được điền hoàn chỉnh như sau :
Hồ về thu, nước trong vắt, mênh mông. Trăng toả sáng rọi vào các gợn sóng lăn tăn. Bây giò, sen trên hồ đã gần tàn nhưng vẫn còn lơ thơ mấy đoá hoa nở muộn. Mùi hương đưa theo chiều gió ngào ngạt. Thuyền theo gió cứ từ từ mà đi ra giữa khoảng mênh mông. Đêm thanh, cảnh vắng, bốn bề lặng ngắt như tờ.
3. Gợi ý : Đoạn văn dùng các từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và rất phù hợp với từng cảnh vật : ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đương thòi con gái (giai đoạn phát triển mạnh) có màu xanh rất mượt, rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc. Cách dùng từ ngữ như vậy góp phần gợi tả vẻ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê Bác.
4.
1. Xác định yêu cầu : Tả cảnh nơi em ở hoặc nơi em đã từng đến vào một buổi sáng đẹp trời.
Chú ý : Nếu cảnh được tả có phạm vi xa rộng, em cần chọn tả một vài bộ phận nổi bật của cảnh đã được em quan sát kĩ và cảm thấy yêu thích hơn cả ; có thể tả vẻ đẹp của cảnh ở từng thời điểm cụ thể vào buổi sáng đẹp trời (VD : lúc mờ sáng, lúc đã sáng rõ, lúc ánh nắng bình minh đang lên,…).
2. Tìm ý, lập dàn bài. (Tương tự cách làm đã gợi ý ở Đề 1).
3. Tham khảo (một số đoạn văn tả cảnh vật vào buổi sáng đẹp tròi) :
* Buổi sáng ở thành phố Hồ Chí Minh
Một ngày mới bắt đầu.
Mảng thành phố hiện ra trước mắt tôi đã biến màu trong bước chuyển huyền ảo của rạng đông. Mặt trời chưa xuất hiện nhưng tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian như thoa phấn trên những toà nhà cao tầng của thành phố, khiến chúng trở nên nguy nga, đậm nét. Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất. Thành phố như bồng bềnh nổi giữa một biển hơi sương. Trời sáng có thể nhận rõ từng phút một. Những vùng cây xanh bỗng oà tươi trong nắng sớm. Ánh đèn từ muôn vàn ô vuông cửa sổ loãng đi rất nhanh và thưa thớt tắt. Ba ngọn đèn đỏ trên tháp phát sóng Đài Truyền hình thành phô’ có vẻ như bị hạ thấp và kéo gần lại. Mặt trời dâng chầm chậm, lơ lửng như một quả bóng bay mềm mại…
Thành phố mình đẹp quá ! Đẹp quá đi!
(Theo Nguyễn Mạnh Tuấn)
* Buổi sáng mùa hè ở miền núi
Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. Gió từ trên đỉnh núi trần xuống thung lủng mát rượi. Khoảng trời sau dãy núi phía đông ửng đỏ. Những tia nắng đầu tiên hắt chéo qua thung lủng, trải trên đỉnh núi phía tây những vệt sáng màu lá mạ tươi tắn… Ven rừng, rải rác những cây lỉm đã trổ hoa vàng, những cây vải thiều đỏ ối những quả…
Nắng vàng lan nhanh xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa. Bà con trong bản đã đổ ra đồng cấy mùa, gặt chiêm. Trên những ruộng lúa chín vàng, bóng áo chàm và nón trắng nhấp nhô, tiếng nói tiếng cười nhộn nhịp vui vẻ.
Mặt trời nhô dần lên cao. Ánh nắng mỗi lúc một gay gắt. Dọc theo những con đường mới đắp, vượt qua chiếc cầu gỗ bắc qua con suối, từng tốp nam nữ thanh niên thoăn thoắt gánh lúa về sân phơi. Tiếng cười giòn tan vọng vào vách đá.
(Theo Hoàng Hữu Bội)
Trackbacks