Giải bài 44 Vật Lý 9 thấu kính phân kì
C1 (SGK, trang 119)
Hãy tìm cách nhận biết thấu kính hội tụ trong hai loại thấu kính có ở phòng thí nghiệm.
Giải:
Có thể nhận biết thấu kính hội tụ bằng một trong ba cách sau đây:
Cách 1: Dùng tay nhận biết độ dầy phần rìa và độ dầy phần giữa của thấu kính, thấu kính nào có phần rìa mỏng hơn phần giữa thì đó là thấu kính hội tụ.
Cách 2: Dùng thấu kính hứng ánh sáng Mặt Trời hoặc ánh sáng ngọn đèn đặt ở xa lên một màn hứng ảnh. Nếu chùm sáng hội tụ trên màn hứng ảnh thì đó là thấu kính hội tụ.
Cách 3: Dùng thấu kính đưa lại gần dòng chữ trên trang sách. Nhìn qua thấu kính, nếu thấy hình ảnh dòng chữ to hơn so với dòng chữ đó khi nhìn trực tiếp thì đó là thấu kính hội tụ.
C2 (SGK, trang 119)
Độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính phân kì có gì khác với thấu kính hội tụ?
Giải:
Thấu kính phân kì có độ dày phần rìa lớn hơn phần giữa, ngược hẳn với thấu kính hội tụ.
C3 (SGK, trang 119)
Chùm tia ló có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính này là thấu kính phân kì ?
Giải:
Chùm tia tới song song tới thấu kính cho ta chùm tia ló phân kì nên thấu kính được gọi là thấu kính phân kì.
C4 (SGK, trang 119)
Quan sát lại thí nghiệm trên và cho biết trong ba tia tới thấu kính phân kì, tia nào đi qua thấu kính không bị đổi hướng ? Tìm cách kiểm tra điều này?
Giải:
Trong ba tia sáng tói thấu kính phân kì, có tia ở giữa đi qua thấu kính tiếp tục đi thẳng không bị đổi hướng. Có thể dùng thước thẳng để kiểm tra dụ’ đoán này.
C5 (SGK, trang 120)
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 44.1 và dự đoán xem, nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm hay không? Tìm cách kiểm tra lại dự đoán đó.
Giải:
Trong thí nghiệm hình 44.1 SGK, nếu kéo dài các tia ló, chúng sẽ gặp nhau tại một điểm nằm trên trục chính, cùng phía với chùm tia tói. Có thế dùng thước thẳng để kiểm tra dự đoán đó.
C6 (SGK, trang 120)
Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 44.3
Giải:
Biểu diễn chùm tia tới và tia ló trong thí nghiệm hình 44.2.
Chùm tia khúc xạ kéo dài gặp nhau tại F trên trục chính.
C7 (SGK, trang 121)
Hình 44.5 vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O. trục chính ∆, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2.
Hãy vẽ tia ló của các tia tới này.
Giải:
– Tia (1) đi song song với trục chính tới thấu kính tại điểm I, tia ló sẽ có phương đi qua tiêu điểm F (ở phía trước thấu kính). Dùng nét đứt nối IF, kéo dài về phía sau thấu kính ta có tia ló (1 ’).
– Tia (2) đi qua quang tâm O truyền thẳng không đổi hướng. Tia ló (2’) trùng hướng với tia tới.
C8 (SGK, trang 121)
Trong tay em có một kính cận thị. Làm thế nào để biết kính đó là thấu kính hội tụ hay phân kì ?
Giải:
Để nhận biết được kính cận là loại kính hội tụ hay phân kì, ta làm một trong ba cách sau:
Cách 1: Dùng tay nhận biết độ dày phần rìa và phần giữa của mắt kính. Nếu phần rìa của mắt kính mỏng hơn phần giữa thì đó là thấu kính hội tụ. Nếu phần rìa dầy hơn phần giữa thì đó là thấu kính phân kì.
Cách 2: Đặt thấu kính ngay gân dòng chữ trên trang sách. Nếu thấy hình ảnh dòng chữ nhó hơn so với khi nhìn trực tiếp thì đó là thấu kính phân kì. Nếu nhìn thấy hình ảnh dòng chữ to hơn so với khi nhìn trực tiếp thì đó là thấu kính hội tụ.
Cách 3: Đưa kính ra hứng ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng ngọn đèn trên trần lên một tờ giấy. Nếu trên tờ giấy sau mắt kính, xuất hiện một chấm sáng thì đó là thấu kính hội tụ, nếu xuất hiện một vầng sáng thì đó là thấu kính phân kì.
C9 (SGK, trang 121)
Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài.
Giải:
Thấu kính phân kì có những đặc điếm ngược hẳn với thấu kính hội tụ:
– Phần rìa của thấu kính phân kì dầy hơn phần giữa.
– Chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho ta chùm tia ló phân kì.
– Khi để thấu kính vào gần dòng chữ trên trang sách, nhìn qua thấu kính ta thấy hình ảnh dòng chữ bé đi so với khi nhìn trực tiếp.
Xem thêm Bài 44. Thấu kính phân kì – Giải bài tập SBT Vật Lý 9 tại đây
Trackbacks