A – Mục tiêu bài học
Nắm được cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật, các kiểu mở bài, kết bài, trình tự miêu tả trong phần thân bài. Biết vận dụng kiến thức đã học để viết mở bài, kết bài cho bài văn miêu tả.
B – Tìm hiểu nội dung (Hướng dẫn làm bài tập)
I – Nhận xét
1. Đọc bài văn sau (Cái cối tân, SGK trang 143, 144) và trả iời câu hỏi;
a. Bài văn tả cái cối xay lúa (thóc) làm bằng tre.
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?
– Phần mở bài:
“Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.”
Mục đích nói lên: Giới thiệu đồ vật được miêu tả (giới thiệu cái cối).
– Phần kết bài:
“Cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa… tất cả, tất cả chúng nó cùng cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi.”
Mục đích nói lên: Nêu lên tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với người bạn nhỏ.
c. Các phần mở bài, kết bài giống với các kiểu mở bài trực tiếp và kết bài mở rộng trong văn kể chuyện.
– Phần mở bài: Giới thiệu trực tiếp đồ vật miêu tả là cái cối tân
– Phần kết bài: Nêu tình cảm thân thiết giữa đồ vật với người bạn nhỏ. Kết bài mở rộng (có bình luận thêm).
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự:
– Tả hình dáng theo trình tự: từ bộ phận lớn đến bộ phận nhỏ, từ ngoài vào trong, từ phần chính đến phần phụ.
Cái vành → cái áo; hai cái tai → cái tai; hàm răng cối → dăm cối; cần cối → đầu cần → cái chốt → dây thừng buộc cần.
– Tả công dụng của cái cối: xay lúa, tiếng cối làm vui cả xóm.
2. Theo em khi tả đồ vật ta cần tả những gì?
Khi tả đồ vật ta cần tả bao quát toàn bộ sự vật, sau đó tả cụ thể những bộ phận nổi bật. Trong quá trình tả cần thể hiện tình cảm (chân thật) để làm cho bài văn sinh động.
II – Ghi nhớ (Đọc SGK).
III – Luyện tập
Ở phần thân bài tả cái trống trường, một bạn học sinh đã viết (SGK trang 145):
a. Câu văn tả bao quát cái trống:
“Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. “
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả:
– Mình trống.
– Ngang lưng trống.
– Hai đầu trống.
c. Những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh cái trống:
– Tả hình dáng: Trống tròn như cái chum, mình được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu; ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng; hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
– Tả âm thanh: Tiếng trống ồm ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!” – giục trẻ rảo bước tới trường. Trống “cầm càng” theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” để học sinh tập thể dục. ‘Trống “xả hơi” một hồi dài là lúc học sinh được nghỉ.
d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để bài văn hoàn chỉnh.
– Mở bài:
+ Mở bài trực tiếp:
Cái trống trường em có từ bao giờ không biết. Chỉ biết rằng từ khi em cắp sách đến trường tiểu học cho đến nay cái trống đã được treo trước cửa văn phòng nhà trường.
+ Mở bài gián tiếp;
Mặc dù năm nay đã lên lớp Bốn, nhưng em vẫn còn nhớ bài học thuộc lòng “Cái trống trường em” được học ở năm lớp Hai:
|
“Kìa trống đang gọi Tùng! Tùng! Tùng! Tùng! Vào năm học mới Giọng vang tưng bừng.” |
Vâng! Âm thanh rộn rã của tiếng trống, có lẽ trong đời học sinh khó ai có thể quên được.
Từ khi vào học lớp Một, em đã thấy cái trống trường được treo ở trước phòng giáo vụ.
– Kết bài:
+ Kết bài mở rộng:
Ngày ngày, tiếng trống cứ đều đặn vang lên như thúc giục cho hoạt động thi đua “dạy tốt, học tốt” của nhà trường. Cái trống đã trở thành người bạn gắn bó với em và các bạn, em không thể nào quên được những âm thanh rạo rực thiêng liêng của nhịp trống trường đầy cảm xúc ấy.
+ Kết bài không mở rộng:
Tạm biệt trống thân yêu, em hớn hở ra về cùng các bạn.
Comments mới nhất