Tả ngoại hình của nhân vật trong bài văn kể chuyện – tập làm văn 4

TẢ NGOẠI HÌNH CỦA NHÂN VẬT TRONG BÀI VĂN KỂ CHUYỆN

Nói tới nhân vật trong truyện là phải nói tới hành động của nhân vật. Cạnh đó, ngoại hình của nhân vật cũng là điều cần lưu ý. Tiết học nhằm mục đích giúp HS :

–        Hiểu được trong bài văn kể chuyện, việc tả ngoại hình của nhân vật, nhất là các nhân vật chính là cần thiết để thể hiện, làm rõ hơn tính cách nhân vật.

–        Bước đầu biết lựa chọn chi tiết tiêu biểu để tả ngoại hình nhân vật của một truyện vừa học. Đồng thời, biết dựa vào đặc điểm ngoại hình để xác định tính cách nhân vật và ý nghĩa của truyện khi đọc truyện, tìm hiểu truyện.

1. Nhận xét
2. HS đọc kĩ đoạn văn tả ngoại hình của chị Nhà Trò và bài tập 1, xác định yêu cầu của bài tập là : ghi vắn tắt đặc điểm ngoại hình của chị Nhà Trò. Ví dụ:

–        Sức vóc : gầy yếu, bự những phần như mới lột

–        Cánh : mỏng như cánh bướm non, ngắn chùn chùn, yếu quá, chưa quen mỏ

–        * Trang phục “; bụi phân, áo thân dài, đôi chỗ chấm điểm vàng.

2. HS đọc kĩ bài tập 2, xác định yêu cầu của bài tập là : ngoại hình của Nhà Trò nói lên điều gì về tính cách và thân phận của nhân vật ?

HS đọc lại phần ghi tóm tắt ở bài tập 1 để rút ra kết luận : Ngoại hình của Nhà Trò thể hiện tính cách yếu đuối thân phận đáng thương, dễ bị bắt nạt.

1. Ghi nhớ

HS học thuộc phần Ghi nhớ trong SGK.

HS cần lưu ý : Trong văn kể chuyện, việc tả ngoại hình của nhân vật, nhất là nhân vật chính là cần thiết. Tuy nhiên, phải quan sát kĩ để nêu lên những nét tiêu biểu, chọn lọc. Ngoại hình giúp ta hiểu về tính cách và thân phận của nhân vật. Hình dáng bên ngoài thường thể hiện tính cách, phẩm chất bên trong. Tuy nhiên, hai một này ( hình đáng và phẩm chất) không phải lúc nào cũng đồng nhất với nhau. Có khi cái vỏ bề ngoài rất hào nhoáng nhưng bên trong lại rỗng tuếch.

III.     Luyện tập

1. HS đọc kĩ bài tập 1, xác định yêu cầu của bài tập là : tìm các chi tiết miêu tả ngoại hình của chú bé liên lạc và cho biết những chi tiết ấy nói lên điều gì về chú?

HS có thể dùng bút chì gạch dưới các từ ngữ : gầy,  hai túi áo trề xuống tận đùi quần ngắn tới gần đầu gối đôi bắp chân nhỏ luôn luôn động đậy, đôi mát sáng và xếch.

Vóc dáng, đầu tóc, quần áo cho thấy chú bé liên lạc thuộc một gia đình nông dân nghèo, lam lũ, vất vả. Đôi bắp chân và đôi mắt cho thấy chú rất nhanh nhẹn, hoạt bát, thông minh và thật thà.

2. HS đọc kĩ bài tập 2 xác định yêu cầu của bài tập là : Kể lại truyện Nàng tiên ốc, kết hợp tả ngoại hình của các nhân vật.

Trong tuần, ở tiết Kể chuyện, HS đã đọc cậu chuyện Nàng tiên ốc bằng thơ, đã tập kể lại câu chuyện bằng văn xuôi và rút ra ý nghĩa của câu chuyện, cần tả ngoại hình của nàng tiên ốc vì đây là nhân vật chính của truyện. Tả hình dáng của nàng góp phần thể hiện tính cách dịu dàng, nết na, lòng biết ơn của nàng với bà lão. Cũng cần tả ngoại hình của bà lão để làm rõ sự vất vả, tần tảo, lòng nhân từ, phúc hậu của bà.

Ví dụ :

Ngày xưa có một bà lão nghèo, không con cái, phải mò cua bắt ốc để kiếm sống. Tuổi đã cao nhưng bà vẫn khỏe. Khuôn mặt nhăn nheo nhưng toát lên vẻ đôn hậu. Mái tóc bạc trổng như cước.

Một hôm, bạ bắt được một con ốc rất xinh, vỏ biêng biếc xanh, không giống như những con ốc khác. Thương ốc, bà không bán mà thả vào trong chum để nuôi.

Từ hôm đó, mỗi lần ở ngoài đồng về, bà thấy trong nhà có nhiều điều khác lạ : Sân nhà sạch sẽ, vườn rau hết cỏ. Đàn lợn đã được ăn no. Cơm nước đã được nấu tinh tươm. Bà lão quyết định dò xem người tốt bụng đã giúp mình là ai.

Một sáng, bà ra đồng như mọi khi nhưng giữa đường quay về, nấp sau cánh cửa. Lúc sau, bà thấy từ trong chum nước, một nàng tiên tuyệt đạp bước ra. Khuôn một nàng tròn và dịu dàng như trăng rằm, làn da trắng mịn. Chiếc váy dài màu xanh tha thướt. Đôi tay mềm mọi cầm chổi quét nhà, quét sân. Rồi nàng ra vườn nhổ cỏ, tưới rau. Nhân lúc đó, bà lào rón rén đến bên chum nước, quơ tay lấy vỏ ốc lên và đập vỡ nó ra.

Nghe tiếng động, nàng tiên ốc quay lại. Bà lão ôm lấy nàng và tha thiết bảo:

–        Con hãy ở lại với má!

Từ đó, bà lão và nàng tiên ốc sống hạnh phúc bên nhau, yêu thương nhau như hai mẹ con..