Phân tích truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh – Bài văn chọn lọc lớp 8

Đang tải...

Phân tích truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh

PHÂN TÍCH, BÌNH GIẢNG, PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ CÁC TÁC PHẨM VÀ ĐOẠN TRÍCH TRONG SÁCH GIÁO KHOA NGỮ VĂN 8

______________________ BÀI SỐ 1_________________________

Phân tích truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh.Phân tích truyện ngắn Tôi đi học văn chọn lọc 8

BÀI LÀM

Tôi đi học là truyện ngắn mang màu sắc hoài niệm và đậm đà chất thơ của nhà văn Thanh Tịnh in trong tập Quê mẹ xuất bản năm 1941. Theo dòng hồi tưởng, tác giả kê lại những kỉ niệm mơn man, êm đềm sâu sắc của tuổi thơ trong buổi tựu trường đầu tiên trong đời, khi ông được mẹ dẫn đi đưa vào lớp Năm, lớp đầu cấp Tiểu học của trường Pháp – Việt trước năm 1945.

Mở đâu truyện là hai câu văn rất gợi cảm đã tạo thành hai đoạn văn:

Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.

Cứ mỗi độ cuối thu, khi tiết trời se lạnh, những chiếc lá vàng rơi, những đám mây bàng bạc thì kỉ niệm mơn man, nhè nhẹ, lâng lâng của buổi tựu trường đầu tiên lại hiện về trong kí ức của tác giả và của tất cả những ai đã từng cắp sách đến trường. Để rồi những cảm giác trong sáng lại nảy nở trong lòng như những cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đăng. Hình ảnh so sánh nhân hoá đầy ấn tượng và có sức biểu cảm. Câu văn như cánh cửa dịu dàng mở ra dẫn người đọc vào một thế giới đầy ắp những sự việc, những con người, những cung bậc tâm tư tình cảm đẹp đẽ, trong sống, rất đáng nhớ, rất đáng chia sẻ và mến thương. Trung tâm của thế giới ấy là cậu học trò ngày đầu tiên tới trường, trong lòng nảy nở biết bao ý nghĩ, tình cảm xao xuyến, mới lạ, suốt đời không bao giờ quên.

Buổi xa xưa ấy thật là đáng nhớ. Trên con đường cùng mẹ tới trường, nhân vật tôi – cậu bé lớp Năm, lớp đầu tiên cấp học ấy – nhìn cảnh vật xung quanh và cảm thấy tâm trạng mình khó tả. Buổi mai ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh… Con đường làng dài và hẹp vốn rất quen thuộc, tự nhiên cậu bé thấy lạ, thấy cảnh vật xung quanh đều thay đỗi. Vì sao vậy? Vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. Đi học quả là một sự kiện lớn, một đôi thay quan trọng đánh dấu bước ngoặt của tuổi thơ. Đặc biệt là đôi với một em hôm qua mới chỉ biết chơi đùa, qua sông thả diều, ra đồng chạy nhảy với bạn… Vì thế tôi cảm thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo mới, với mây quyên vở trên tay. Tôi muốn thử sức mình xin mẹ cho được cầm bút, thước như các bạn. Một ý nghĩ non nớt, ngây thơ nảy nở trong đầu chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước. Ý nghĩ ấy thoáng qua… tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi. Cái trừu tượng (ý nghĩ) được so sánh với cái thực (làn mây) nhưng không làm mất đi sự duyên dáng và thú vị. Một nét đẹp, dịu dàng, trong sáng và khát vọng vươn tới của tâm hồn trẻ thơ.

Đi hết đường làng, cậu học trò nhỏ tới sân trường. Nhìn quang cảnh trường, khi gọi tên, rồi phải rời tay mẹ vào lớp học, tâm trạng ngỡ ngàng, cảm giác mới lạ của nhân vật tôi mới xao động làm sao? Thanh Tịnh dùng nhiều hình ảnh, nhiều chi tiết cụ thể biểu hiện những cung bậc tâm trạng của cậu bé. Trước hết cậu thấy ngôi trường trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm… Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè vắng lặng. Rồi cảm thấy mình nhỏ bé và đâm ra lo sợ vẩn vơ, cậu bé thấy học trò, thầy cô, đông đúc. Thấy mấy bạn mới cũng đang sợ sệt, lúng túng e ngại như mình. Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay nhưng còn ngập ngừng e sợ. Lại một hình ảnh so sánh thú vị nữa! Nó vừa tả đúng tâm trạng nhân vật, vừa gợi cho người đọc liên tưởng về một thời tuổi nhỏ đứng giữa mái trường thân yêu. Mái trường đẹp như một tổ ấm, mỗi học trò ngây thơ, hồn nhiên như một cánh chim đầy khát vọng và biết bao bồi hồi lo lắng nhìn bầu trời rộng, nghĩ tới những chân trời học vấn mênh mang…

Khi nghe gọi đến tên mình, cậu học trò tự nhiên giật mình và lúng túng. Động từ đặc tả tâm trạng được sử dụng liên tục: ngập ngừng, e sợ, rụt rè, lúng túng, dềnh dàng, run run… Từ láy lúng túng điệp tới bốn lần: Chung quanh là những cậu bé… lúng túng. Nghe gọi đến tên tôi, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng. Chúng tôi được người ta ngắm nhìn… đã lúng túng… càng lúng túng hơn. Điệp từ diễn tả tâm trạng có ý nghĩa khái quát, miêu tả chân thực cử chỉ, ánh mắt, ý nghĩ, cảm giác… hồn nhiên trong sáng của cậu học trò trong buổi tựu trường đầu tiên gợi cho người đọc chúng ta sống lại những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ. Nó giúp chúng ta hiểu sâu thêm nỗi lòng nhân vật và tài năng kể chuyện của tác giả. Đỉnh cao của tâm trạng lúng túng là khi các cậu học trò nhỏ rời bàn tay, buông chéo áo của người thân để đứng vào hàng chuẩn bị vào lớp thì… một cậu ôm mặt khóc, tôi dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc theo… và… trong đám học trò mới vài tiếng thút thít đang ngập ngừng… Thật buồn cười nhưng rất đáng yêu! Vừa lúc nãy, trên đường đi tới trường, các cô các cậu náo nức, luôn tỏ ra là mình đã lớn, cũng vừa lúc nãy, cảm thấy hãnh diện vì được nhiều người chú ý, vậy mà bây giờ lại khóc. Tiếng khóc như một phản ứng dây chuyền, rất tự nhiên, rất ngây thơ và nhiều ý nghĩa. Nó là sự nuối tiếc những ngày chơi thoải mái, sự lưu luyến những người thân yêu,… Nó cũng là những e sợ trước một thời kì thử thách không ít khó khăn, hay nó cũng là một niềm vui, niềm quyết tâm để bước vào một thế giới khác lạ mà đầy hấp dẫn? Với bao cấp độ của khóc: ôm mặt khóc, nức nở khóc và khóc thút thít, cây bút văn xuôi Thanh Tịnh truyền cảm biết bao, trữ tình biết bao và thấu tỏ lòng người! Có phải Thanh’Tịnh đang sống lại những kỉ niệm của chính bản thân mình, giãi bày tuổi thơ của mình thì mới có những trang viết xốn xang lòng người đọc.

Ngồi trong lớp học, đây là những giây phút cuối cùng của buổi tựu trường, cảm giác càng trong sáng và chân thực hơn. Một cảm giác lạ và quen đan xen, trái nhau. Thấy một mùi hương lạ xông lên trong lớp, hình gì treo trên tường tôi cũng thấy lạ, nhưng cậu bé nhìn bàn ghế chỗ mình ngôi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình, nhìn người bạn ngồi bên không cảm thấy sự xa lạ chút nào… Đoạn văn kết thúc câu chuyện ngắn gọn mà hiện lên nhiều hình ảnh đẹp, giàu ý nghĩa. Một chú chim nhỏ hót mấy tiếng rụt rè, vỗ cánh bay cao, mắt tôi thèm thuồng nhìn theo… Kỉ niệm cũ đi bẫy chim giữa cánh đông lúa vây gọi… Tiếng phấn và chữ viết của thầy giáo nhắc nhở, níu giữ… đưa chú về với thực tại. Cuối cùng là tôi vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc: Bài viết tập: Tôi đi học. Đây là bài học đầu tiên trong buổi tựu trường thời thơ ấu của chú bé. Kỉ niệm ấy như một dấu son trong tâm hồn tươi sáng.

Tôi đi học là dòng hôi ức về ngày tựu trường của tuổi ấu thơ, rất thơ và rất xúc động. Có lẽ không phải là ông viết văn mà là những kỉ niệm của chính mình đã sống lại trong nhà văn, là một tiếng lòng bâng khuâng với những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. Chính vì vậy, đã hơn 60 năm qua, tác phẩm vẫn sống và còn sống mãi.

Phân tích truyện ngắn Tôi đi học

TẢI VỀ FILE

>> Xem thêm :

+ Tôi đi học của Thanh Tịnh – dòng cảm xúc lấp lánh chất thơ – Bài văn chọn lọc lớp 8 

Đang tải...

Related Posts

loading...

Bình luận