Luyện tập về quan hệ từ – tuần 12 – tiếng việt 5

Luyện tập về quan hệ từ

1. Tìm quan hệ từ trong đoạn trích và cho biết mỗi quan hệ từ nối những từ nào trong câu:

A Cháng đeo cày. Cái cày của người Hmông to nặng, bắp cày bằng gỗ tốt màu đen, vòng như hình cái cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.

Đoạn trích trên có 4 quan hộ từ: của, bằng, như (1), như (2)

– Quan hệ từ của nối cái cày với người Hmông.

– Quan hộ từ bằng nối bắp cày với gỗ tốt màu đen.

– Quan hệ từ như nối vòng với hình cái cung.

– Quan hệ từ như nối hùng dũng với một chàng hiệp sĩ đeo cung ra trận.

2. Xác định các từ in đậm trong câu biểu thị quan hệ gì.

a) Quân sĩ cùng nhân dân trong vùng tìm đủ mọi cách cứu voi khỏi bãi lầy nhưng vô hiệu.

Quan hệ từ nhưng biểu thị quan hệ tương phản.

b) Thuyền chúng tôi tiếp tục chèo, đi tới ba nghìn thước rồi mà vẫn thấy chim đậu trắng xóa trên những cành câv gie sát ra sông.

Quan hệ từ mà biểu thị quan hệ tương phản.

c)                   Nếu hoa có ở trời cao

Thì bầy ong cũng mang vào mật thơm.

Cặp quan hệ từ nếu… thì… biểu thị quan hệ điều kiện, giả thiết – kết quả.

3. Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi ô trống:

a) Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao.

b) Một vầng trăng tròn, to và đỏ hồng hiện lên ở chân trời, sau rặng tre đen của một ngôi làng xa.

c) Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.

d) Tôi đã đi nhiều nơi, ‘’dòng quân ở nhiều chỗ đẹp hơn đây nhiều, nhân dân ai cũng coi tôi như người làng và thương yêu tôi hết mực, nhưng sao sức quyến rũ, nhớ thương vẫn không mãnh liệt, day dứt bằng mảnh đất cọc cằn này.

4. Đặt câu với mối quan hệ từ: mà, thi, bằng.

M:

– Hoa râm bụt có đẹp mà chẳng có thơm.

– Việc nhà thì nhác, việc chú bác thì siêng.

– Bé Bin ngủ trong chiếc nôi bằng mây.

* Mở rộng kiến thức

1. Tìm quan hệ từ trong đoạn trích dưới đây và cho biết mỗi quan hệ từ nối những từ ngữ nào trong câu:

Miền Đất Đỏ xích lại gần mãi. Đường đi chuyển dần từ màu cát ngả sang màu nâu nhạt, và đến ngày thứ tư thì đỏ hẳn lên. Đất Đỏ không còn xa chúng tôi nữa.

Tên đất nghe sao như nỗi đắng cay lắng đọng, như mồ hôi, như màu cờ hoa chan với máu. Miền đất rất giàu mà đời người thì lại rất nghèo. Xưa nay, máu không khi nào ngơi tưới đẫm gốc cao su.

(Anh Đức)

2. Các từ in đậm trong mỗi câu sau biểu thị quan hệ gì?

a) Những nụ mai không phô hồng mà ngời xanh màu ngọc bích.

b) Cùi vải dày như cùi dừa nhưng không trắng bạch mà trắng ngà.

c) Không chỉ gió thổi mạnh mà trời còn mưa rất to.

3. Tìm quan hệ từ (và, thì, mà, củng, nhưng, như) thích hợp với mỗi ô trống dưới đây.

a) Gió đưa hương thơm ngát… hương cau, hương bươi tỏa khắp khu vườn.

(Mai Văn Tạo)

b) Cái đầu tròn… hai con mắt long lanh … thủy tinh.

(Nguyễn Thế Hội)

c) Búp… mới nhô khỏi mặt đất, búp … cao ngang ngực em, búp vượt quá đầu em.

(Bùi Ngọc Sơn)

d) Vỏ của nó không đỏ … ong óng một màu nâu, nhẵn lì chứ không có gai gồ ghề.

e) Trám đen nếp cũng màu tím … trám đen tẻ, … quả mập, mỡ màng, cùi dày, bấm ngập móng tay cái .,. không chạm hạt.

(Vi Hồng, Hồ Thủy Giang)

Xem thêm Bài văn tả người tiếng việt 5